1 września 1939 r. pod Mokrą polscy ułani stawili skuteczny opór niemieckim siłom pancernym. Centralne Archiwum Wojskowe udostępniło portalowi dzieje.pl archiwalne fotografie oraz dokumenty dotyczące m.in. uczestniczącej w tej batalii Wołyńskiej Brygady Kawalerii.
Rankiem 1 września 1939 r. na pólnocny-zachód od Częstochowy Wołyńska Brygada Kawalerii stawiła skuteczny opór wkraczającym do Polski oddziałom pancernym Wehrmachtu.
„Dwudniowy bój pod Mokrą i Ostrowami z niemiecką 4 Dywizją Pancerną zapisał się złotymi zgłoskami w dziejach polskiej kawalerii. Stało się to nie za sprawą spektakularnych szarż, gdyż w warunkach kampanii wrześniowej konnica w klasycznym wydaniu była już przeżytkiem, ale dzięki umiejętności prowadzenia przez polskie jednostki kawaleryjskie działań zaporowych i opóźniających” – wyjaśnia dr Andrzej Wesołowski z CAW, współautor książki „Mokra - Działoszyn 1939”.
Wołyńska Brygada Kawalerii, dowodzona przez płk. dypl. Juliana Filipowicza, odpierała kolejne natarcia niemieckich czołgów. W walkach doskonale zdały egzamin działka przeciwpancerne wz. 37 oraz polskie karabiny przeciwpancerne wz. 35; chlubną rolę odegrał też pociąg pancerny nr 53, który w kulminacyjnym momencie boju ogniem z dział efektywnie wsparł ułanów i strzelców konnych – zaznacza dr Wesołowski.
Bitwa pod Mokrą przeszła do historii jako jedna z największych stoczonych w wojnie obronnej 1939 r. Brygada przez cały dzień 1 września powstrzymywała natarcie niemieckich czołgów, wspieranych przez lotnictwo. Ułani zmusili siły wroga do odwrotu, co zatrzymało jego natarcie i opóźniło marsz na Warszawę. Po zmroku Wołyńska Brygada Kawalerii wycofała się, zostawiając około stu unieruchomionych czołgów i pojazdów mechanicznych nieprzyjaciela.
Straty Brygady wyniosły ok. 500 żołnierzy, 5 dział i kilkaset koni. Niemcy stracili ok. 70 czołgów i kilkuset żołnierzy.
Prezentowane poniżej materiały udostępnione portalowi dzieje.pl przez CAW przedstawiają m.in. archiwalne fotografie kawalerii polskiej, pochodzące tuż sprzed wybuchu wojny, dokumenty dotyczące Wołyńskiej Brygady Kawalerii datowane na 1 września 1939 r., sylwetki dowódców brygady, polski pociąg pancerny, a także jeden z niemieckich czołgów zniszczony w bitwie pod Mokrą. (PAP)
rda/