W Centrum Kultur Słowiańskich Biblioteki Literatury Obcej w Moskwie odbyła się prezentacja książki Romana Dmowskiego „Niemcy, Rosja i kwestia polska”. Polityk, który potrafił przewidzieć wydarzenia na kilka dziesięcioleci naprzód.
Rosyjska wspólnota historyczna dobrze zna Romana Dmowskiego jako jednego z wybitnych polityków XX wieku, a także jako deputowanego do Dumy Państwowej Rosji. Był to człowiek o analitycznym umyśle, pragmatyk, organicznie łączył w sobie polski nacjonalizm i panslawizm. Walczył o niepodległość Polski, a jednocześnie dążył do nawiązania współpracy między Polakami i Rosjanami.Potrafił przewidzieć wydarzenia na kilka dziesięcioleci naprzód. Na przykład, zastanawiając się nad przyszłością niezależnej Ukrainy napisał: „Ukraina stałaby się wrzodem na ciele Europy, ludzie zaś marzący o wytworzeniu kulturalnego, zdrowego i silnego narodu ukraińskiego, dojrzewającego we własnym państwie, przekonaliby się, że zamiast własnego państwа, mają międzynarodowe przedsiębiorstwo, a zamiast zdrowego rozwoju, szybki postęp rozkładu i zgnilizny".
— Istnieje powszechne przekonanie, że czas płynie. Niekiedy jednak nie płynie, lecz zatacza jakieś dziwne koła. Pomyślałem o tym w związku z ukazaniem się drukiem książki Romana Dmowskiego w przekładzie rosyjskim. Nie wznawiano jej od ponad stu lat. Po raz pierwszy ukazała się w roku 1909, rok po wydaniu polskiego oryginału. Minęło wiele dziesięcioleci i jestem zaskoczony tym, jak aktualne są teraz niektóre jego idee, między innymi, dotyczące Rosji i kwestii polskiej. Myślę, że dla czytelników w Federacji Rosyjskiej będzie ciekawym zapoznanie się z refleksjami polskiego polityka, który część swego życia spędził jako poddany cesarstwa rosyjskiego. Ten autor zasługuje na zainteresowanie i na uważne zapoznanie się z jego książką. Zwłaszcza teraz, gdy przez pryzmat czasu możemy zobaczyć, jak trudnymi drogami podążał rozwój historyczny Polaków i Rosjan w ciągu całego XX wieku. Możemy też wyciągnąć swoje wnioski.
W dyskusji na prezentacji książki uczestniczył także Dmitrij Buniewicz, czołowy ekspert Instytutu Współpracy Rosyjsko-Polskiej w Moskwie.— Nie tylko wydaliśmy książkę Romana Dmowskiego. Pragniemy również zapoczątkowania ważnej rozmowy na temat losów historycznych Rosjan i Polaków w XX wieku. Sto lat temu stawiano pytania: Co będzie dalej z Rosją? I co będzie z Polską? Nikt nie miał wątpliwości, że odzyska niepodległość państwową. Ale, w jakich granicach? Jakie będą relacje między Rosjanami a Polakami? Krach imperiów w Europie, w tym także Rosji carskiej, rewolucje, wojny światowe, wszystko to dramatycznie odbiło się na życiu narodów naszych krajów. Były czasy, gdy walczyliśmy ze sobą, były też inne czasy, gdy Rosjanie i Polacy walczyli ramię w ramię przeciwko wspólnemu wrogowi, jakim był nazizm niemiecki. Obecnie, już w XXI wieku należy zastanawiać się nad kształtowaniem relacji między Rosjanami a Polakami na rzecz przywrócenia wzajemnego zaufania. Pod tym względem, jak zakładam, książka Romana Dmowskiego jest szczególnie ciekawa, podobnie, jak dwie ważne daty historyczne przypadające w latach 2017 i 2018 — gdy mija setna rocznica dwóch rewolucji w Rosji oraz setna rocznica niepodległości Polski. Mamy, więc, tematy do omawiania i do analizowania, dodał.
Irina Czajko
Przeczytaj:
Roman Dmowski - Niemcy, Rosja i kwestia polska
Przeczytaj jeszcze: