Wiara

                                                       ODPUSTY W KOŚCIELE KATOLICKIM  
                                                                                               

Odpust jest darowaniem kar doczesnych spowodowanych przez grzechy ciężkie  i lekkie,  odpuszczone już  co do winy w spowiedzi  św. lub za grzechy powszednie uczynione po spowiedzi  św. Zrodził się z praktyk pierwszych wieków, kiedy np. biskup darował lub skracał pokutnikowi czas pokuty i przywracał go do  pełnej wspólnoty z Kościołem.  Pokutnicy mogli spełniać dobre czyny dla Kościoła, by uzyskać skrócenie lub darowanie kar pokutnych. Z czasem pojawiła się praktyka przenoszenia łask z odpustu na zmarłych, którzy nie zdążyli zadośćuczynić za swoje grzechy za życia.     

      Jezus rzekł do  św. Piotra:  „Tobie dam klucze Królestwa Niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane  w niebie… 

      (Mt18,18). Odpustów więc udziela Kościół św., „który jako sługa odkupienia autorytatywnie rozporządza i dysponuje skarbcem zadośćuczynień Chrystusa i świętych” (Kodeks Prawa Kanonicznego, Kan 992).  

      Grzech rodzi winę i karę. Istnieją dwa rodzaje kary za grzechy: kara wieczna  (piekło) za grzech śmiertelny czyli ciężki i kara doczesna  (trwająca  do  czasu  poprzez  pokutę,  cierpienie…  na  ziemi,  a  po  śmierci  poprzez  czyściec)  za  grzechy  lekkie  czyli powszednie. Kiedy korzystamy z sakramentu spowiedzi św. wina jest  nam wymazana całkowicie. Natomiast kara wieczna (jeśli były 

      grzechy ciężkie) jest zamieniana na karę doczesną. Za grzechy odpuszczone w sakramencie spowiedzi św. trzeba więc pokutować, naprawić zaniedbania…, bo tego się domaga Boża sprawiedliwość. Tylko chrzest św. gładzi całkowicie wszystkie kary.  

---

         Odpusty dzielimy na zupełne  (całkowite darowanie kar)  i cząstkowe  (darowanie części kar;  ilość darowanej kary  wypływa z gorliwości, z jaką wykonujemy czyn pobożny i wartości wykonywanego dzieła). Możemy je zdobyć dla siebie lub ofiarować za dusze  w  czyśćcu  cierpiące.  Nigdy  zaś  za  żywych.  Ofiarując  odpusty  za  zmarłych  spełniamy  wspaniały  czyn  miłosierdzia: 

      „Błogosławieni  miłosierni,  albowiem  oni  miłosierdzia  dostąpią”  (Mt  5,7).  Tak  zjednujemy  sobie  miłosierdzie  Boże  na  godzinę śmierci. Odpusty mają również zachęcić nas do czynów pobożności, miłości, pokuty i prawdziwego nawrócenia.  

      Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu doby.  Jednak w momencie śmierci wierny może uzyskać odpust zupełny,  chociaż  tego  dnia  uzyskał  już  wcześniej  inny  odpust  zupełny.  Natomiast  odpustów  cząstkowych  można  wiele  uzyskać  w  ciągu każdego dnia.  

                                                                                                                                                                                        

      WARUNKI UZYSKANIA ODPUSTU ZUPEŁNEGO 

1. Wykluczyć wszelkie  przywiązanie  do  grzechu,  nawet  powszedniego  (jest  to  pragnienie  szczerej  wewnętrznej  przemiany, pragnienie  zerwania  z  nałogami).  Jeżeli  jest  brak  pełnej  dyspozycji  wykluczenia  upodobania  do  jakiegokolwiek  grzechu,  odpust będzie tylko cząstkowy.

2. Wykonać czynności obdarzone odpustem (spis poniżej).
3. Spowiedź  sakramentalna  lub  bycie  w  stanie  łaski  uświęcającej  przynajmniej  pod  koniec  wypełniania  przepisanego dzieła (osoba nie może być w ekskomunice). 

4. Przyjęcie Komunii świętej (może być poza Mszą św.).
5. Odmówienie  modlitwy  w  intencjach  Ojca  świętego  (Nie  musimy  znać  tych  intencji,  chodzi  o  łączność  z  Kościołem katolickim).  Dla  wypełnienia  tego  warunku  wystarczają  modlitwy:  „Ojcze  nasz”  i  „Zdrowaś  Maryjo”,  choć  generalnie  są  one 

      dobrowolne. Jednak do niektórych odpustów jest jasno wskazana konieczność odmówienia  „Ojcze nasz” i  „Wierzę  w  Boga”. Stąd warto  wyznanie  wiary  (Skład  Apostolski)  i  „Ojcze  nasz”  włączyć  zawsze  w  modlitwy  o  odpust,  gdyż  pamięć  nasza  jest  zawodna.  

      Chodzi też raczej o wypowiedzenie tych modlitw na głos, a nie tylko w myśli.

Trzy  warunki:  spowiedź,  Komunia  św.  i  modlitwa  w  intencjach  Ojca  św.  mogą  być  dopełnione  w  przeddzień  lub  kilka  dni  po wypełnieniu  danej  czynności  nagradzanej  otrzymaniem  odpustu,  ale  musi  być  między  nimi  łączność.  Musi  też  być  intencja 

      zdobycia  odpustu.  Po  jednej  spowiedzi  sakramentalnej  można  uzyskać  wiele  odpustów  zupełnych,  a  po  jednej  Komunii  Św.  i je dnej modlitwie w intencji Ojca św. można uzyskać tylko jeden odpust zupełny.    

 

      WYKAZ ODPUSTÓW ZUPEŁNYCH 

      Odpusty zupełne, które można uzyskać każdego dnia: 

1. Za   odprawienie  adoracji  Najświętszego  Sakramentu   przez   pół   godziny   (np.  przechowywanym   w   tabernakulum). Natomiast za samo tylko nawiedzenie Najświętszego Sakramentu - odpust cząstkowy. 

2. Za pobożne czytanie Pisma św. przez pół godziny z należnym szacunkiem dla Słowa Bożego i traktowanie tej czynności jako  czytanie duchowe. Za każdorazowe czytanie Pisma św. pod tymi samymi warunkami, ale przez krótszy czas - odpust cząstkowy. 

3. Za odprawienie Drogi Krzyżowej. Warunki: trzeba  odprawiać  to  ćwiczenie  w  miejscu,  gdzie  jest  prawnie  założona  Droga  Krzyżowa  (w  kościele,  na  kalwarii  itp.). Odpust jest związany z krzyżykami na poszczególnych stacjach.  

1. rozmyślać Mękę Pana Jezusa (treścią rozmyślania nie muszą być kolejne stacje).
2. trzeba przechodzić od jednej do drugiej stacji. Jeżeli Drogę Krzyżową  odprawia się publicznie i trudno jest wszystkim              wiernym przechodzić od stacji do stacji, wystarczy, gdy przechodzi prowadzący to nabożeństwo lub osoba z krzyżem, a inni wierni pozostają na swoim miejscu.  

                  Kto w ten sposób, z powodu słusznej przeszkody, np. choroby, podróży, zamknięcia kościoła itp. nie może odprawić Drogi Krzyżowej  wg  podanych  warunków  -  zyskuje  odpust  zupełny,  jeśli  przynajmniej  przez  pół  godziny  odda  się  pobożnemu  czytaniu albo rozważaniu Męki Pana Jezusa. 

4. Za odmówienie części Różańca (czyli 5 dziesiątków) w rodzinie, w społeczności zakonnej, w stowarzyszeniu publicznym. Jeśli odmawiamy sami musimy to uczynić w kościele lub kaplicy. Inne warunki: 

1. trzeba odmówić 5 dziesiątków bez przerwy,
2. do modlitwy ustnej trzeba dodać rozmyślanie tajemnic różańcowych,
3. przy publicznym rozważaniu Różańca trzeba zapowiadać odmawiane tajemnice według przyjętego zwyczaju.
4. Za   odmówienie  Koronki  do  Miłosierdzia  Bożego  przed   Najświętszym         Sakramentem (np.   przechowywanym  w  tabernakulum). Odpust ten obowiązuje na terenie Polski. Osoby chore lub z innej racji zmuszone pozostać w domu, mogą odmówić 

      Koronkę w domu w celu uzyskania odpustu zupełnego. W innych sytuacjach odpust będzie cząstkowy. (Penitencjaria Apostolska, dn. 12 I 2012 r.)                                    

       Odpusty zupełne, które można uzyskać w oznaczonych dniach  (Jeżeli do uzyskania odpustu związanego z jakimś dniem jest wymagane nawiedzenie kościoła lub kaplicy, to może ono mieć miejsce od południa dnia poprzedzającego aż do północy kończącej dzień oznaczony):  

1. Za pobożne,  publiczne  odmówienie  hymnu  „Veni  Creator”  w  dniu  1  stycznia  i  w  uroczystość  Zesłania  Ducha  Świętego  (odpust  cząstkowy za pobożne odmówienie tego hymnu w inne dni).  

2. Za pobożne  odmówienie  po  przyjęciu  Komunii  św.  modlitwy  “Oto  ja,  o  dobry  i  najsłodszy  Jezu”  przed  obrazem  Pana  Jezusa 

     Ukrzyżowanego, w każdy piątek Wielkiego Postu (za odmówienie tej modlitwy w inne dni roku w podobnych warunkach  -  odpust cząstkowy). 

3. Za pobożne i uroczyste odmówienie “Przed tak Wielkim Sakramentem” z wezwaniem i modlitwą w Wielki Czwartek i w uroczystość Bożego Ciała (w innych okolicznościach - cząstkowy). 

4. Za pobożny udział i ucałowanie Krzyża w Wielki Piątek.
5. Za odmówienie w jakiejkolwiek używanej formule przyrzeczeń Chrztu Świętego:
6. w czasie nabożeństwa w wigilię Wielkanocy,
7. w rocznicę chrztu (w inne dni - odpust cząstkowy).
8. Za pobożne, publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia “Jezu Najsłodszy” w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa (inne dni - odpust cząstkowy). 

7. Za pobożne  ucałowanie  przedmiotu  kultu  religijnego  (krzyża,  różańca,  szkaplerza,  medalika)  poświeconych  przez  papieża  lub biskupa, oprócz odpustów cząstkowych, wierny może uzyskać odpust zupełny w uroczystość Apostołów Piotra i Pawła, gdy odmówi dodatkowo wyznanie wiary. 

8. Za pobożne publiczne odmówienie „Aktu oddania się rodzaju ludzkiego Jezusowi Chrystusowi” w uroczystość Chrystusa Króla (w inne dni odpust cząstkowy). 

9. Za pobożne  nawiedzenie  cmentarza  i  równocześnie  pomodlenie  się  za  zmarłych,  chociażby  tylko  w  myśli,  w  dniach  od  1  do  8 listopada, można codziennie uzyskać odpust zupełny, który można ofiarować jedynie za zmarłych. 

10. Za nawiedzenie kościoła lub kaplicy oraz odmówienie „Ojcze nasz” i „Wierzę” w Dniu Zadusznym (odpust za zmarłych).
11. Za publiczne odmówienie hymnu “Ciebie Boże wysławiamy” w ostatni dzień roku jako podziękowanie Panu Bogu za otrzymane łaski (za podziękowanie w inne dni - odpust cząstkowy). 

12. Za przyjęcie Pierwszej Komunii św., albo za pobożny udział w ceremonii Pierwszej Komunii św.
13. Odpustu zupełnego może dostąpić kapłan, który odprawia pierwszą Mszę św.  lub obchodzi jubileusz 25-lecia, 50-lecia,  60-lecia  z postanowieniem wobec Boga wiernego wypełniania obowiązków powołania. Podobnie wierni, którzy uczestniczą w takiej ceremonii mogą uzyskać odpust zupełny. 

14. Za udział z pobudek religijnych w uroczystym nabożeństwie eucharystycznym, odbywanym na zakończenie Kongresu Eucharystycznego. 

15. Za odprawienie rekolekcji przynajmniej przez 3 dni.
16. Za pobożny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakończeniu.
17. Za przyjęcie z pobożnym usposobieniem błogosławieństwa papieskiego “Urbi et Orbi” (nawet przez radio lub telewizję).
18. Za pobożne nawiedzenie jednej z czterech bazylik większych w Rzymie i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”:
19. w uroczystość Patrona Bazyliki,
20. w jakiekolwiek święto nakazane,
21. raz w roku w dniu wybranym przez wiernego.
22. Za udział w nabożeństwie porannym lub wieczornym w kościele stacyjnym w Rzymie, w dniu oznaczonym w Mszale.
23. Za udział w nabożeństwie podczas duszpasterskiej wizytacji.
24. Za nawiedzenie  kościoła  parafialnego  w  dniu  święta  tytularnego   (patrona)  i  w  dniu  2  sierpnia  (Matki  Boskiej  Anielskiej)  i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”. 

22. Za nawiedzenie kościoła, w którym odbywa się synod diecezjalny i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”.
23. Za pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w dniu jego konsekracji i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”.
24. Za pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w dniu święta Założyciela zakonu i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”.
25. Za uczestnictwo w nabożeństwie „Gorzkich Żali” w kościele w Polsce (tylko raz na tydzień podczas Wielkiego Postu).
26. Jeżeli nie  ma  kapłana,  który  udzieliłby  umierającemu  sakramentów  i  odpustu  zupełnego,  to  Kościół  mu  je  udzieli  w  momencie śmierci, jeżeli jest odpowiednio dysponowany  i o ile za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Do uzyskania tego odpustu  chwalebną jest rzeczą posługiwać się krucyfiksem lub krzyżem. Taką odpowiednią dyspozycją w godzinie śmierci jest stan łaski uświęcającej i wolność do przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego.                                                                                                                                                      
    

     ODPUSTY CZĄSTKOWE 

     Zyskujemy je za każdy czyn pobożny, jeśli jesteśmy w stanie łaski uświęcającej. Na przykład:   

1. Jeśli w czasie spełniania swoich obowiązków, w cierpieniach i trudach życia wznosi myśli do Boga z pokorą i ufnością, dodając w myśli jakiś akt strzelisty, np. “Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami”. 

2. Jeśli wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą potrzebującym współbraciom, pomagając im osobiście lub dzieląc się z nimi swoimi dobrami. Np. poprzez pocieszenie i pouczenie duchowe, udzielenie pokarmu itd.  

3. Gdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czegoś godziwego, a przyjemnego dla siebie.
4. Poprzez publiczne świadectwo wiary.
5. Przykłady bardziej znanych modlitw, do których odmawiania przywiązane są odpusty cząstkowe: Anioł Pański, Duszo Chrystusowa,

     Wierzę w Boga,  Aniele Boży,  Psalm 130 (Z głębokości), Psalm 51  (Zmiłuj się nade mną), Litanie zatwierdzone dla całego Kościoła (obecnie  6),  Pomnij  o  Najdobrotliwsza  Panno  Maryjo,  Wieczny  odpoczynek,  Witaj  Królowo,  Pod  Twoją  obronę,  Ciebie  Boga wysławiamy,  O  Stworzycielu  Duchu  przyjdź,  Magnificat,  odmawianie  Różańca  św.,  odprawienie  Drogi  Krzyżowej,  nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, odwiedzenie kościoła lub cmentarza z modlitwą za Ojca Św. i zmarłych. Ponadto odpusty cząstkowe  i odpuszczenie grzechów lekkich  zyskujemy za praktyki pobożne takie jak:  uczestnictwo w Najświętszej Ofierze Mszy św., przyjęcie Komunii św., akty żalu za grzechy, uczynienie znaku Krzyża św., pobożne  używanie wody święconej,  poświęconych medalików czy szkaplerzy, przebaczenie winowajcom,  rachunek sumienia, comiesięczny dzień skupienia, post, wysłuchanie  kazania, błogosławieństwo kapłana .   

     Paweł VI zniósł odpusty cząstkowe oznaczone ilością dni lub lat.  Ilości te nawiązywały  do pokut w pierwszych wiekach, 

1. 10  lat  pokuty  za  grzech  zabójstwa.  I  tak  za  odmówienie  modlitwy  „Święty  Michale  Archaniele”  było  10  lat  odpustu.  Więc darowana była proporcjonalna ilość kar doczesnych za grzechy odpuszczone w spowiedzi św. Nic jednak  nie stoi na przeszkodzie, byśmy wciąż modlili się aktami strzelistymi ogłoszonymi przez dawnych papieży, do których przywiązywali oni odpusty cząstkowe. Np. „Pan mój i Bóg mój” podczas ukazania Hostii św. podczas Podniesienia.        

      

              Kto uzyskuje odpust zupełny, jes t w takim stanie, jak zaraz po chrzcie św.  

                        Gdyby umarł, poszedłby wprost do nieba! 

                                                                                                                                 

                                                                                                                                     
Opr. Ks. Dawid Pietras  

 Gorzów Wlkp. 2012 r.    

Za: http://pietrasdawid.pl/