Znalazłem bardzo zgrabne podsumowanie tego czym jest i czym nie jest lichwa
autorstwa dr. Anthony Santelli w amerykańskim miesięczniku Culture Wars (XII. 2011). Autor zaczyna od podsumowania swoich tez, które potem rozwija. Oto to podsumowanie:
Przeprowadzona analiza udowodni co zawierają następujące wnioski:
1) Wszelki procent składany to lichwa niezależnie od wysokości procentu.
2) Opłaty pokrywające autentyczne koszta poniesione przez pożyczkodawcę mogą być płacone. Obejmują one koszta uruchomienia pożyczki (czas i wydatki pożyczkodawcy). Można też ponosić opłaty późniejsze wynikające ze straty poniesionej przez pożyczkodawcę z tytułu opóźnienia spłat albo wyprzedzająco na rzecz ubezpieczenia od ryzyka braku lub opóźnienia spłaty, ale nie oba.
3) Wszelkie opłaty powyżej tego co zapewnia pożyczkodawcy uniknięcie strat stanowi lichwę. Dotyczy to opłat za utracony czas, utracone możliwości czy cokolwiek innego. Jeżeli nie ma ryzyka, że całość nie będzie spłacona [bo np. był zastaw - MG], również oplata za to ryzyko jest nieuzasadniona.
4) Opłaty za ryzyko przekraczające sumę pożyczoną stanowią naruszenie uczciwej ceny.
5) Można uczciwie zarobić na pożyczce tylko wtedy, gdy pożyczkobiorca zwraca pożyczoną sumę plus premię za ryzyko w sytuacji, gdy jest uzgodniona opłata za ryzyko straty, a w rzeczywistości tej straty nie było.
6) Można inwestować pieniądze w akcje, obligacje i wynajem, i mogą one zyskiwać dochód z tego tytułu, jak również z tytułu zakupu i sprzedaży towarów handlowych. [można oczywiście też przy okazji stracić - MG].
Zasady, jakimi będziemy się kierować w ustalaniu prawdy o lichwie, są następujące:
1) Pożyczkodawca ma prawo nic nie stracić na transakcji.
2) Można uczciwie zarobić, gdy istnieje ryzyko straty.
3) Uzyskiwanie bogactwa bez pracy jest to niesprawiedliwość, bo oznacza, że ktoś inny pracował a nie uzyskał wszystkiego, co mu się należy. Podobnie uzyskiwanie zysku bez ryzyka to niesprawiedliwość, bo oznacza, że ktoś inny ponosi stratę bez możliwości zysku.
4) Zasada solidarności uczy, że relacje kontradyktoryjne są niezgodne z Królestwem Bożym.
Zasady 1, 2 i 3 wywodzą się bezpośrednio z zasady sprawiedliwości by dawać każdemu, co mu się należy, a zasada 4 zapewnia pokój społeczny i jest jedną z podstawowych zasad katolickiej nauki społecznej.
Potem następuje długie i bardzo przekonywujące uzasadnienie powyższych tez. Zwrócę uwagę na tylko jeden temat: czy można brać procent z tytułu przewidywanej inflacji? Nie, nie można. Natomiast można zapisać pożyczkę w cenie towaru, np. w cenie złota, obcej waluty, benzyny, czy też przy użyciu jakiegoś wskaźnika kosztów konsumpcyjnych, ale wtedy gdy akurat nastąpi deflacja i ceny spadną to zwraca się mniej. Pożyczkodawca ponosi ryzyko zmniejszenia wysokości zwrotu w zależności od ceny towarów w jakich zapisano pożyczkę.
OPOKA W KRAJU 78(99) Kórnik kwiecień 2012
pod redakcją Macieja Giertycha
