Wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk będąc dzisiaj gościem Wiadomości TVP odniósł się do zablokowania przez ukraińskie władze prac poszukiwawczo-archeologicznych specjalistów IPN na Ukrainie. Nazwał to bardzo smutną wiadomością; uznał, że strona ukraińska postąpiła w niespodziewany i krzywdzący sposób. Jego zdaniem rozbiórka nielegalnego pomnika UPA w Hruszowicach nie może być uzasadnieniem dla takiego kroku.
Trudność największa polega na tym, że Ukraińcy usiłują zestawić wszystkie polskie upamiętnienia, które są na terenie Ukrainy z tymi, najczęściej nielegalnymi, które są na terenie państwa polskiego. Na to zgody z naszej strony być nie może. Nie ma żadnego przepisu i nigdy nie będzie, w którym państwo polskie wyraża zgodę na to, żeby na terenie Polski honorować poprzez upamiętnienia, poprzez pomniki, formacje na rękach których mamy krew Polaków. Nie może być takiej sytuacji jak w Hruszowicach, kiedy cześć oddaje się sotniom UPA, które mordowały Polaków. – mówił wiceprezes IPN.
Odnośnie głośnej ostatnio sprawy nadania ulicy w Kijowie imienia Romana Szuchewycza, prof. Szwagrzyk powiedział, że strona polska nie ma wpływu na to, jaką politykę historyczną prowadzi Ukraina, jednak należy z naszej strony mówić wyraźnie: bohaterowie Ukrainy nie są i nigdy nie będą bohaterami państwa polskiego ze względu na swoją działalność wymierzoną w Polaków i wkrótce po niej.
Wiceprezes IPN podkreślił, jak bardzo ważne jest bezzwłoczne zajęcie się poszukiwaniami polskich dołów śmierci na Ukrainie. Odchodzą ostatni świadkowie a ich udział w identyfikowaniu dołów śmierci jest bezcenny w przypadku braku dokumentów. Prof. Szwagrzyk przypomniał, że w ubiegłym roku w IPN powołano w Biurze Poszukiwań i Identyfikacji specjalny Wydział Kresowy, który zajmuje się poszukiwaniem miejsc pochówków polskich ofiar na Kresach.
Problem czasu jest związany także z tzw. czarną archeologią, która na terenie Ukrainy jest zjawiskiem powszechnym. To oznacza, że w bardzo wielu miejscach prowadzone są prace nielegalne przez poszukiwaczy bursztynu, przez tych, którzy rozkopują polskie groby w poszukiwaniu artefaktów, które następnie ulegają spieniężeniu. Ta sytuacja musi ulec zmianie. – mówił.
Prof. Szwagrzyk uznał, że sytuacja wymaga wyjaśnienia. Powiedział, że na 19. czerwca zaplanowano rozmowy we Lwowie, na których kwestie sporne muszą być wyjaśnione.
Wiem jedno – musimy rozmawiać. Bez względu na to, jak trudne argumenty będą padały i czy po drugiej stronie mamy partnera czy też tylko kogoś, kto chce usiąść do stołu a i tak będzie prowadził swoją politykę. – mówił Szwagrzyk.
Za: http://kresy.pl/wydarzenia/spoleczenstwo/prof-szwagrzyk-nigdy-bedzie-zgody-pomniki-upa-polsce-video/