W polskiej tradycji ludowej uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny nazywano świętem Matki Bożej Zielnej lub Matką Bożą Zielną.
W dniu 15 sierpnia obchodzono jedno z najstarszych świąt Maryjnych na Wschodzie, bardzo popularne wśród ludu. Było to święto, podczas którego oddawano cześć Maryi jako Matce Boga.
Od początku wieku VI to święto w Palestynie i Syrii staje się wspomnieniem zakończenia życia ziemskiego Maryi, zwane Zaśnięciem Najświętszej Maryi Panny. W Jerozolimie święto to obchodzono głównie w kościele położonym w pobliżu Ogrodu Oliwnego, gdzie znajdował się grób, z którego, jak sądzono, Maryja została wzięta do nieba.
Cesarz Maurycy (582-602) poleca święto Zaśnięcia Maryi obchodzić w całym Kościele Wschodnim. Kościół Zachodni święto 15 sierpnia przyjął w połowie wieku VI, a w połowie następnego stulecia, pod wpływem Bizancjum, obchodził je jako uroczystość Zaśnięcia Matki Bożej.
W Sakramentarzu Gregoriańskim znajduje się nazwa: Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, która upowszechniła się w Kościele Zachodnim. W Polsce Maryja w to sierpniowe święto nazywana jest Zielną, w Bawarii i Nadrenii – Kwietną, w Estonii – Żytnią, a w Czechach – Korzenną.
Już same nazwy przywodzą na myśl niesłychany bukiet kolorów i zapachów, mocno działających na zmysły, stąd też w tym dniu święcimy wonne bukiety kwiatów i ziół.
Święto Matki Boskiej Zielnej przypada w okresie późnego lata, kiedy dobiegają końca prace żniwne, bo jak mówi stare powiedzenie: „Na Wniebowzięcie pokończone żęcie”.
To też czas największego pielgrzymowania do miejsc kultu Maryi – do Częstochowy, Kalwarii Zebrzydowskiej, Świętej Lipki, Lichenia i wielu innych.
Święcenie wiązanek na uroczystość Matki Boskiej Zielnej
Już od końca X wieku znany jest zwyczaj święcenia w tym dniu ziół polnych i owoców. Wywodzi się on ze starej chrześcijańskiej legendy – apokryfu – mówiącego o tym, jak apostołowie po otwarciu grobu Matki Bożej nie znaleźli tam jej ciała, tylko same zioła i kwiaty.
Wykonane z ziół, kwiatów i owoców wiązanki niesiemy do kościoła czy kaplic, aby kapłan poświęcił je podczas nabożeństwa lub podczas Mszy św. Wiązanki te w każdym rejonie Polski są inaczej nazywane, np. równianki, prozanki. Poświęcone rośliny były często wykorzystywane w leczeniu ludzi i zwierząt.
Wiedza o stosowaniu ziół była powszechna i właściwie każda kobieta miała swoje sposoby na ich zastosowanie. Werbena pospolita miała ułatwić poród, otwierać zamki i kruszyć żelazo; ziele dziurawca – ułatwiało poród i chroniło położnice i niemowlęta; zanokcica skalna – uśmierzała bóle głowy; bylicę uważano za lek na chorobę oczu zwaną łuszczycą. Poświęcone zioła dodawano do kąpieli chorym na gruźlicę.
Po poświęceniu wiązanek zanosimy je do domów i wierzymy, że Maryja, na cześć Której zostały poświęcone, chroni nas przed atakami szatana. Poświęcone bukiety mają też zapewnić dostatek i urodzaj, dlatego dawniej wykruszano z poświęconych ziół ziarno i mieszano je z nowym, które miało iść na siew. Również łupiny poświęconych owoców zawieszano na drzewach, aby obrodziły one w roku następnym.
Nazewnictwo wielu ziół wiąże się z Panem Bogiem, Matką Bożą, Święta Rodziną czy postaciami świętych. Z gwary ludowej wzięła się np. bylica – nazywana Bożym drzewkiem, z kolei na dziurawiec zwyczajny mówiono krzyżowe ziele, dzwonki Panny Maryi, a także ziele św. Jana, świętojańskie ziele. Najwięcej nazw roślin łączy się oczywiście z osobą Matki Bożej, np. ziele matki Bożej (wierzbownica), rękawki Matki Bożej (goryczka wąskolistna) czy warkocze Matki Bożej (dziewanna drobnokwiatowa).
W naszej parafii [NMP Królowej Polski w Pogórzu – admin] przyjął się piękny zwyczaj święcenia wiązanek kwiatów, ziół, zbóż i owoców podczas nabożeństwa przy kapliczce Matki Bożej Wniebowziętej w dzielnicy Łęg. Wszystkich parafian i gości zapraszamy w sobotę, 15 sierpnia na Msze św. w porządku niedzielnym (7.00, 9.00 i 11.00) a popołudniu na godz. 17.00 na nabożeństwo przy kapliczce w Łęgu.
