Poniżej publikujemy, udostępniony nam przez red. Stanisława Michalkiewicza tekst tego TAJNEGO wówczas układu:
Początek artykułu z czasopisma "Przegląd", nr 13 z roku 2011, wyjaśniający kwestie odszkodowań dla obywateli USA za utracone w Polsce majątki z powodu drugiej wojny światowej i powojennego uwłaszczenia w PRL.
Kolejny fragment wyżej wspomnianego artykułu, w którym Minister Sikorski przypomina umowę polsko - amerykańską z 1960 roku, ostatecznie regulującą kwestie odszkodowań majątkowych dla obywateli USA.
Otóż w latach sześćdziesiątych PRL podpisała tajne umowy międzynarodowe z dwunastoma krajami, w tym z USA, Wielką Brytanią, Szwajcarią, zgodnie z którymi obywatele polscy (najczęściej pochodzenia żydowskiego), którzy wyemigrowali do tych krajów i otrzymali obywatelstwo, mogli domagać się od tamtejszych rządów odszkodowania za mienie pozostawione w Polsce. Na mocy tego porozumienia PRL wypłaciła rządowi USA 40 mln dolarów...
Nagłówek tekstu układu PRL - USA z 1960 roku.
Poniżej publikujemy, udostępniony nam przez red. Stanisława Michalkiewicza tekst tego TAJNEGO wówczas układu:
UKŁAD MIĘDZY RZĄDEM POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
I RZĄDEM STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI
DOTYCZĄCY ROSZCZEŃ OBYWATELI STANÓW ZJEDNOCZONYCH
I RZĄDEM STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI
DOTYCZĄCY ROSZCZEŃ OBYWATELI STANÓW ZJEDNOCZONYCH
Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rząd Stanów Zjednoczonych Ameryki,
pragnąc dokonąc uregulowania roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych do Polski
oraz pragnąc dokonać postępu w stosunkach gospodarczych między obu krajami,
uzgodniły co następuje:
ARTYKUŁ I
pragnąc dokonąc uregulowania roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych do Polski
oraz pragnąc dokonać postępu w stosunkach gospodarczych między obu krajami,
uzgodniły co następuje:
ARTYKUŁ I
A. Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwany dalej Rządem Polskim, zgadza się zapłacić, Rząd Stanów Zjednoczonych przyjąć sumę $ 40.000.000,- w walucie Stanów Zjednoczonych na całkowite uregulowanie i zaspokojenie wszystkich roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych, zarówno osób fizycznych jak prawnych, do Rządu Polskiego z tytułu nacjonalizacji i innego rodzaju przejęcia przez Polskę mienia oraz praw i interesów związanych lub odnoszących się do mienia, które miało miejsce w dniu lub przed dniem wejścia w życie niniejszego układu.
B. Zapłata przez Rząd Polski sumy $ 40.000.000,- będzie dokonana do rąk Sekretarza Stanów Zjednoczonych w dwudziesu rocznych ratach po $ 2.000.000,- w walucie Stanów Zjednoczonych, przy czym każda rata powinna być uiszczona w dziesiątym dniu stycznia, poczynając od dnia dziesiatego stycznia 1961 roku.
B. Zapłata przez Rząd Polski sumy $ 40.000.000,- będzie dokonana do rąk Sekretarza Stanów Zjednoczonych w dwudziesu rocznych ratach po $ 2.000.000,- w walucie Stanów Zjednoczonych, przy czym każda rata powinna być uiszczona w dziesiątym dniu stycznia, poczynając od dnia dziesiatego stycznia 1961 roku.
ARTYKUŁ II
Roszczeniami, o których mowa w artykule I i które są uregulowane i zaspokojone niniejszym układem, są roszczenia obywateli Stanów Zjednoczonych z tytułu:
(a) nacjonalizacji i innego rodzaju przejęcia przez Polskę mienia oraz praw i interesów związanych lub odnoszących się do mienia;
(b) przejęcia własności albo utraty używania lub użytkowania mienia na podstwaie polskich ustaw, dekretów lub innych zarządzeń, ograniczających lub uszczuplających prawa i interesy związane lub odnoszące się do mienia, przy czym rozumie się, że dla celów niniejszego ustępu data, w której tego rodzaju polskie prawa, dekrety lub inne zarządzenia zostały po raz pierwszy zastosowane do mienia;
(c) długów przedsiębiorstw, które zostały znacjonalizowane lub przejęte przez Polskę i długów, które obciążały mienie znacjonalizowane, przejęte na własność lub inaczej przejęte przez Polskę.
(a) nacjonalizacji i innego rodzaju przejęcia przez Polskę mienia oraz praw i interesów związanych lub odnoszących się do mienia;
(b) przejęcia własności albo utraty używania lub użytkowania mienia na podstwaie polskich ustaw, dekretów lub innych zarządzeń, ograniczających lub uszczuplających prawa i interesy związane lub odnoszące się do mienia, przy czym rozumie się, że dla celów niniejszego ustępu data, w której tego rodzaju polskie prawa, dekrety lub inne zarządzenia zostały po raz pierwszy zastosowane do mienia;
(c) długów przedsiębiorstw, które zostały znacjonalizowane lub przejęte przez Polskę i długów, które obciążały mienie znacjonalizowane, przejęte na własność lub inaczej przejęte przez Polskę.
ARTYKUŁ III
Suma zapłacona Rządowi Stanów Zjednoczonych w myśl artykułu I niniejszego układu zostanie rozdzielona w sposób i zgodnie z metodą podziału, zastosowanymi wedle uznania Rządu Stanów Zjednoczonych.
ARTYKUŁ IV
Po wejściu w życie niniejszego układu Rząd Stanów Zjednoczonych nie będzie przedstawiał Rządowi Polskiemu ani nie będzie popierał roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych do Rządu Polskiego, o których mowa w artykule I niniejszego układu. W przypadku gdyby takie roszczenia zostały bezpośrednio przedłożone przez obywateli Stanów Zjednoczonych Rządowi Polskiemu, Rząd Polski przekaże je Rządowi Stanów Zjednoczonych.
ARTYKUŁ V
A. Dla ułatwienia Rządowi Stanów Zjednoczonych rozdziału pomiędzy wnoszących roszczenia sumy mającej być zapłaconą przez Rząd Polski, Rząd Polski dostarczy na życzenie Rządu Stanów Zjednoczonych takich informacji lub dowodów zawierających szczegóły dotyczące własności i wartości mienia oraz praw i interesów związanych lub odnoszących się do mienia, jakie mogą być potrzebne lub odpowiadające temu celowi, a w przypadku gdyby takie informacje lub dowody zostały uznane za niewystarczające, zezwoli na zbadanie przez przedstawicieli Rządu Stanów Zjednoczonych, w zakresie dopuszczalnym przez przepisy polskie, mienia, do którego zgłoszono roszczenie, jako mienia znacjonalizowanego lub przejętego przez Polskę.
B. W celu zabezpieczenia Rządu Polskiego przed możliwym dochodzeniem prawa za pośrednictwem krajów trzecich, lub w inny sposób, roszczeń uregulowanych układem, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu kopii wszelkich formalnych oświadczeń odnośnie roszczeń, jakie zostaną przedstawione przez wnoszących roszczenia oraz kopii decyzji dotyczących ważności i wysokości roszczeń.
C. Odnośnie każdego roszczenia, które zostało przez Rząd Stanów Zjednoczonych uznane za ważne, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu oryginalne dokumenty odnoszące się do mienia znacjonalizowanego lub przejętego przez Polskę, z których wynika roszczenie, włączając akcje osób prawnych, stanowiące własność wnoszącego roszczenie, o ile całość mienia takiej osoby prawnej została znacjonalizowana lub przejęta przez Polskę. W przypadku gdy roszczenie nie będzie oparte na takich dokumentach, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu zwolnienie z zobowiązania podpisane przez wnoszącego roszczenie.
D. Obydwa Rządy będą sobie wzajemnie dostarczać informacji lub udzielać pomocy w zakresie podanym w paragrafach A, B, C niniejszego artykułu, wedle procedury mającej być uzgodnioną pomiędzy obu Rządami.
B. W celu zabezpieczenia Rządu Polskiego przed możliwym dochodzeniem prawa za pośrednictwem krajów trzecich, lub w inny sposób, roszczeń uregulowanych układem, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu kopii wszelkich formalnych oświadczeń odnośnie roszczeń, jakie zostaną przedstawione przez wnoszących roszczenia oraz kopii decyzji dotyczących ważności i wysokości roszczeń.
C. Odnośnie każdego roszczenia, które zostało przez Rząd Stanów Zjednoczonych uznane za ważne, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu oryginalne dokumenty odnoszące się do mienia znacjonalizowanego lub przejętego przez Polskę, z których wynika roszczenie, włączając akcje osób prawnych, stanowiące własność wnoszącego roszczenie, o ile całość mienia takiej osoby prawnej została znacjonalizowana lub przejęta przez Polskę. W przypadku gdy roszczenie nie będzie oparte na takich dokumentach, Rząd Stanów Zjednoczonych dostarczy Rządowi Polskiemu zwolnienie z zobowiązania podpisane przez wnoszącego roszczenie.
D. Obydwa Rządy będą sobie wzajemnie dostarczać informacji lub udzielać pomocy w zakresie podanym w paragrafach A, B, C niniejszego artykułu, wedle procedury mającej być uzgodnioną pomiędzy obu Rządami.
ARTYKUŁ VI
W ciągu 30 dni po wejściu w życie niniejszego układu Rząd Stanów Zjednoczonych odwoła swoje zarządzenie blokujące wszelkie polskie mienie w Stanach Zjednoczonych.
ARTYKUŁ VII
Załącznik do niniejszego układu stanowi integralną część tego układu.
ARTYKUŁ VIII
Na dowód czego podpisani, zaopatrzeni we właściwe pełnomocnictwa przez swoje Rządy, złożyli podpisy na niniejszym układzie.
Sporządzonow Waszyngtonie dnia 16 lipca 1960 r. w dwóch egemplarzach, każdy w językach polskim i angielskim, przy czym oba teksty są jednakowo idnetyczne.
ZA RZĄD POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
(tu podpis)
Sporządzonow Waszyngtonie dnia 16 lipca 1960 r. w dwóch egemplarzach, każdy w językach polskim i angielskim, przy czym oba teksty są jednakowo idnetyczne.
ZA RZĄD POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
(tu podpis)
Zakończenie tekstu układu PRL - USA z 1960, podpis Przedstawiciela Rządu PRL.
ZA RZĄD STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI
(tu podpis)
(tu podpis)
Zakończenie tekstu układu PRL - USA z 1960, podpis przedstawiciela Rządu USA.
ZAŁĄCZNIK
A. Dla celów rozdziału przez Rząd Stanów Zjednoczonych sumy mjącej być zapłaconą przez Rząd Polski, "roszczeniami obywateli Stanów Zjednoczonych", prawa i interesy związane i odnoszące się do mienia znacjonalizowanego, przejętego na własność lub inaczej przejetego przez Polskę, które od daty nacjonalizacji, przejęcia na własność lub innego przejęcia, do dnia wejścia w życie niniejszego układu, były nieprzerwanie, z zastrzeżeniem postanowień w paragrafach B i C niniejszego załącznika:
(a) bezpośrednio własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych;
(b) bezpośrednio własnością osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, których pięćdziesiąt procent lub więcej kapitału akcyjnego lub udziałów majątkowych było własnością obywateli Stanów Zjednoczonych;
(c) bezpośrednio własnością osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, których pięćdziesiąt procent lub więcej kapitału akcyjnego lub udziałów majątkowych było własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych "..." bezpośrednio lub pośrednio poprzez udziały w jednej lub kilku osobach prawnych jakiejkolwiek narodowości;
(d) pośrednio własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych lub osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, poprzez udziały w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzącycch w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, które nie zostały objęte wyżej kategorią (b) lub (c);
(e) pośrednio własnością osób objetych wyżej kategorią (a), (b) i (c), poprzez własność kapitału akcyjnego lub bezpośrednich kapitałów majątkowych w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa polskiego, których jakakolwiek część mienia została przejęta przez Polskę lub w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa niemieckiego, których przeważająca część mienia została przejęta przez Polskę;
(f) pośrednio własnościa osób objętych wyżej kategorią(d) poprzez własność osób prawnych, o których mowa w końcu zdania dotyczącego tej kategorii, kapitału akcyjnego lub bezpośrednio udziałów majątkowych w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa polskiego, których jakakolwiek część mienia została przejęta przez Polskę lub w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa niemieckiego, których przeważająca część mienia została przejęta przez Polskę, a które zaprzestały swej działalności; lub
(g) pośrednio własnością osób objętych wyżej kategorią (a), (b) lub (d), mających interesy, które łącznie stanowią znaczną sumę przez każdą ilość osób prawnych zorganizowanych na podstawie prawa jakiegokolwiek kraju, których znaczna część mienia została przejęta przez Polskę, z wyjątkiem jednak interesów, które podlegają odszkodowaniu na mocy jakiegokolwiek innego układu międzynarodowego, w którym stroną jest Polska.
B. Osoby "..." (kopia uszkodzona)
z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, które zostały zreorganizowane w drodze postępowania sądowego, po tym, jak ich mienie lub kapitał i interesy odnoszące się do mienia zostały znacjonalizowane lub przejęte przez Polskę, będą uczestniczyły w sumie mającej być zapłaconą przez Rząd Polski tylko w takiej mierze, w jakiej kapitał akcyjny lub udziały majątkowe w takich osobach prawnych były w czasie nacjonalizacji lub innego przejęcia własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanow Zjednoczonych, bezpośrednio lub pośrdenio poprzez udziały w jednej lub kilku osobach prawnych, utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej.
C. Roszczenia oparte w całości lub części na własności nabytej po d"..." zastosowania dyskryminujących niemieckich zarządzeń, pozbawiających lub ograniczających prawa właścicieli takiej własności, będą partycypować w sumie mającej być zapłaconą przez Rząd Polski tylko w takiej części tych roszczeń, które były oparte na własności nabytej w tych warunkach.
(a) bezpośrednio własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych;
(b) bezpośrednio własnością osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, których pięćdziesiąt procent lub więcej kapitału akcyjnego lub udziałów majątkowych było własnością obywateli Stanów Zjednoczonych;
(c) bezpośrednio własnością osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, których pięćdziesiąt procent lub więcej kapitału akcyjnego lub udziałów majątkowych było własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych "..." bezpośrednio lub pośrednio poprzez udziały w jednej lub kilku osobach prawnych jakiejkolwiek narodowości;
(d) pośrednio własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanów Zjednoczonych lub osób prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, poprzez udziały w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzącycch w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, które nie zostały objęte wyżej kategorią (b) lub (c);
(e) pośrednio własnością osób objetych wyżej kategorią (a), (b) i (c), poprzez własność kapitału akcyjnego lub bezpośrednich kapitałów majątkowych w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa polskiego, których jakakolwiek część mienia została przejęta przez Polskę lub w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa niemieckiego, których przeważająca część mienia została przejęta przez Polskę;
(f) pośrednio własnościa osób objętych wyżej kategorią(d) poprzez własność osób prawnych, o których mowa w końcu zdania dotyczącego tej kategorii, kapitału akcyjnego lub bezpośrednio udziałów majątkowych w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa polskiego, których jakakolwiek część mienia została przejęta przez Polskę lub w osobach prawnych utworzonych na podstawie prawa niemieckiego, których przeważająca część mienia została przejęta przez Polskę, a które zaprzestały swej działalności; lub
(g) pośrednio własnością osób objętych wyżej kategorią (a), (b) lub (d), mających interesy, które łącznie stanowią znaczną sumę przez każdą ilość osób prawnych zorganizowanych na podstawie prawa jakiegokolwiek kraju, których znaczna część mienia została przejęta przez Polskę, z wyjątkiem jednak interesów, które podlegają odszkodowaniu na mocy jakiegokolwiek innego układu międzynarodowego, w którym stroną jest Polska.
B. Osoby "..." (kopia uszkodzona)
z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej, które zostały zreorganizowane w drodze postępowania sądowego, po tym, jak ich mienie lub kapitał i interesy odnoszące się do mienia zostały znacjonalizowane lub przejęte przez Polskę, będą uczestniczyły w sumie mającej być zapłaconą przez Rząd Polski tylko w takiej mierze, w jakiej kapitał akcyjny lub udziały majątkowe w takich osobach prawnych były w czasie nacjonalizacji lub innego przejęcia własnością osób fizycznych będących obywatelami Stanow Zjednoczonych, bezpośrednio lub pośrdenio poprzez udziały w jednej lub kilku osobach prawnych, utworzonych na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych, jednego z wchodzących w skład stanów lub ich innej jednostki politycznej.
C. Roszczenia oparte w całości lub części na własności nabytej po d"..." zastosowania dyskryminujących niemieckich zarządzeń, pozbawiających lub ograniczających prawa właścicieli takiej własności, będą partycypować w sumie mającej być zapłaconą przez Rząd Polski tylko w takiej części tych roszczeń, które były oparte na własności nabytej w tych warunkach.
Autor artykułu w "Przeglądzie" nr 13/2011 dokładnie objaśnił, jak należy rozumieć treść układu PRL-USA z 1960 roku w kwestii odszkodowań i to, że zgodnie z prawem temat odszkodowań majątkowych należy już uznać za zakończony!
Ale jeszcze należy się wyjaśnienie, jak należy "rozumieć" tę sumę 40.000.000,- $.
To było ponad 50 lat temu. Dzisiaj ta suma oznacza zupełnie inną wartość. Aby ją można było sobie wyobrazić to należy pomnożyć ją przez współczynnik równy ok. 7.6.
40.000.000 x 7.6 = 304.000.000,- $ (w złotówkach trzy razy więcej)
