LECH KAROL NEYMAN urodził się 7.02.1908r. w Poznaniu. Pięć miesięcy później, 25.07.1908r. we Lwowie urodził się STANISŁAW KASZNICA. Obaj jako poddani państw zaborczych, jeden - Rzeszy Niemieckiej, drugi Cesarstwa Austro-Wegierskiego.
Naukę w szkole gimnazjalnej rozpoczęli już w wolnej, niepodległej Polsce. Obaj w Poznaniu. Lech - w Gimnazjum im. Marii Magdaleny, do którego uczęszczał w latach 1918-1926, Stanisław - w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w latach 1920-1927.
W latach 1926-1933 obaj studiowali na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, otrzymując dyplom i tytuł magistra prawa. W okresie studiów byli członkami: Polskiej Korporacji Akademickiej Helionia (Neyman był jej prezesem w 1933r., Kasznica w 1938r.), Bratniej Pomocy oraz Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska. Obaj działali w tajnej organizacji akademickiej "Orzeł Biały", w Obozie Wielkiej Polski (OWP) i Obozie Narodowo-Radykalnym (ONR).
W latach 1931-1932 Neyman służył w Szkole Podchorążych Rezerwy w Jarocinie, którą ukończył w stopniu plutonowego piechoty. Odbył praktykę w 57 Pułku Piechoty. W 1938 r. został porucznikiem. Kasznica odbył służbę wojskową w latach 1931-1932 w Szkole Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a następnie w 7 Wielkopolskim Dywizjonie Art. Konnej w Poznaniu. W latach 1934-1939 Neyman był aplikantem w Oddziale Prokuratutry Generalnej w Poznaniu. W okresie międzywojennym należał do działaczy sportowych poznańskiego środowiska akademickiego. Był m.in. założycielem w Puszczykowie k. Poznania wielosekcyjnego klubu sportowego "Huragan", członkiem sekcji tenisowej AZS Poznań, działał także w Zarządzie AZS Poznań, będąc w latach 1930-1931 jego pierwszym wiceprezesem. Kasznica po studiach podjął pracę w kancelarii adwokackiej Ignacego Weinfelda w Warszawie, gdzie uzyskał aplikację. Następnie pracował jako radca prawny w Gnieźnie, by na początku 1939r. powrócić do Warszawy.
Wrzesień 1939 r. radykalnie zmienił ich życie. Neyman zmobilizowany 24.08.1939r., objął stanowisko drugiego adiutanta dowódcy 56 Pułku Piechoty. Podczas Kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w bitwie nad Bzurą. W czasie walk w Puszczy Kampinoskiej został ciężko ranny (26 ran i odłamków). Uratowany przez polskich żołnierzy, został przewieziony do Modlina, a następnie do Legionowa. Jako inwalida został zwolniony z niewoli niemieckiej. Kasznica dowodził I plutonem 2 baterii 7 DAK, działającej w ramach Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Za wróżniające się czyny na polu bitwy został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
W strukturach konspiracyjnych obaj należeli do tajnej Organizacji Polskiej. Wraz z nią współtworzyli tzw. "Grupę Szańca" (podziemną organizację wywodzącą się z ruchu narodowo-radykalnego), Organizację Wojskową Związek Jaszczurczy i Komisariat Cywilny. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych obaj działali w strukturach Służby Cywilnej Narodu, która zajmowała się m.in. organizowaniem podziemnych struktur administracyjnych w okupowanym kraju oraz propagowaniem powrotu do Polski Ziem Zachodnich. W tym czasie Neyman opublikował konspiracyjne broszury propagujące idee powrotu Ziem Zachodnich - "Polska po wojnie", "Szaniec Bolesławów", "Likwidacja niemczyzny na ziemiach zachodnich".
Stanisław Kasznica został szefem Administracji Ogólnej Służby Cywilnej Narodu. W lipcu 1943r. wszedł w skład Prezydium Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej (był to organ kierujący działaniami NSZ). Po podpisaniu umowy scaleniowej między AK i NSZ w marcu 1944r. opowiedział się za rozłamem i wszedł w skład nowo utworzonej Rady Politycznej NSZ. Został również członkiem struktur kierowniczych Organizacji Polskiej: Komitetu Wykonawczego i Komitetu Politycznego OP. W lipcu 1944r. objął funkcę szefa I Komendy Głównej NSZ. Brał udział w powstaniu warszawskim na Ochocie jako dowódca doraźnie zorganizowanej grupy żołnierzy NSZ. Oddział składał się głowni z członków policyjnej formacji utworzonej przez SCN pod nazwą Obrona Narodu. Po trzech dniach walk grupa ta została rozbita przez oddziały niemieckie, a Kasznica wydostał się z Warszawy wraz z ludnością cywilną. We wrześniu 1944r. mianowany został komendantem Okęgu VIII (Częstochowa), po reorganizacji Okręg V NSZ. Pełnił tę funkcję do momentu wejścia Sowietów.
Lech Neyman od września 1944r. pełnił funkcję komendanta Okręgu Krakowskiego NSZ. W grudniu 1944r. został członkiem sądu oficerskiego przy Dowództwie NSZ. Na przełomie roku Komenda Główna NSZ przystąpiła do tworzenia antykomunistycznych struktur do działania na terenach zachodniej Polski. Osobami wyznaczonymi do objęcia dowództwa na terenie Wielkopolski i Pomorza zostali Stanisław Kasznica i Lech Neyman. W tym samym czasie Stanisław Kasznica nawiązał kontakty z przedstawicielem poakowskiej organizacji antykomunistycznej "NIE", majorem Janem Kamieńskim "KONAR". Kamieński został wyznaczony przez gen. Augusta Fieldorfa, komendanta "NIE", na dowódcę Obszaru Zachód tej organizacji, obejmującej Wielkopolskę i Pomorze. "KONAR", który równocześnie należał do Organizacji Polskiej, na swojego zastępcę wyznaczył Stanisława Kasznicę i jemu powierzył organizację Okręgu Poznań "NIE".
Obaj na początku marca 1945r. rozpoczęli tworzenie jednolitej struktury konspiracyjnej, składającej się z członków AK i NSZ. W tym samym czasie na terenie Poznania, odbudowana była z rozkazu gen. Leopolda Okulickiego struktura Obszaru Zachód AK, kierowana przez płk. Jana Szczurka-Cergowskiego "Sławbora". Działalność obu struktur doprowadziła do sporów kompetencyjnych, których wynikiem było usunięcie z Wielkopolski Kamieńskiego i zerwanie kontaktów struktur poakowskich z tworzoną przez Kasznicę organizacją.
Tymczasem pozostający na terenie Śląska Lech Neyman włączł się w działalność tajemniczych struktur OP współorganizując Śląską Radę Polityczną Okręgu VII NSZ. W kwietniu 1945r. po przybyciu do Poznania, rozpoczął wspolnie ze Stanisławem Kasznicą budowę struktury konspiracyjnej w Wielkopolsce i na Pomorzu. Składała się ono z kilku organizacji: wojskowej pod nazwą Armia Polska w Kraju Zachód (kryptonim poznańskich NSZ), politycznej - Obóz Narodowy i studenckiej - Legii Akademickiej, a w poźniejszym czasie Pokolenia Polski Niepodległej. Po przybyciu Neymana, to właśnie on przejął odpowiedzialność za rozwój struktur cywilnych.
Od 1.04.1945 r. Komenda Główna NSZ oficjalnie wyznaczyła Stanisława Kasznicę na Inspektora Okręgów: I - pomorskiego i II - poznańskiego oraz komendanta Okręgu Poznań NSZ. W sierpniu 1945 wszedł on w skład Rady Inspektorów W tym samym miesiącu został mianowy p.o.Komendanta NSZ. Od czerwca 1945 był także szefem wywiadu OP. Podczas dekonspiracji wojskowej struktury AP-NSZ w Poznaniu zarówno Kasznica, jak i Neyman uniknęli aresztowania. Tropieni przez UB kontynuowali działalność konspiracyjną.
!5.02.1947r. zostali aresztowani przez funkcjonariuszy Daepartamentu II Ministerstwa Bezpiczeństwa Publicznego. Po rocznym ciężkim śledztwie, stanęli obaj przed sądem. W dniach 11 lutego - 2 marca 1948r. byli sądzeni przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. Obaj zostali straceni 12.05.1948r. w Warszawie, w więzieniu przy ul. Rakowieckiej. Miejsce ich pochówku pozostaje nieznane.
Opracowano na podstawie publikacji IPN
Ryszard Golis
Kandydat do Parlamentu Europejskiego
OKRĘG WYBORCZY nr 7 Wielkopolska
