WYZUCI Z MAJĄTKU - O Konfiskatach w Zaborze Rosyjskim

Szczegóły

Kategoria: Pamięć Walka i Męczeństwo

Opublikowano: 20 czerwiec 2014

Odsłony: 10764

Ocena użytkowników: 5 / 5

(...)" daję słowo honoru, że panią przeproszę, jeśli na następne spotkanie przyniesie chociaż jeden akt notarialny, że taki to a taki lcek otrzymał od swego ojca czy matki, spadek w postaci majątku ziemskiego, czy młyna itd. Bo tak odbywa się przekazywanie majątków kolejnemu pokoleniu na całym świecie, a także i w Polsce. Ale pani go nie przyniesie, bo takich aktów notarialnych żaden Żyd nie posiadał. Posiadał inny akt nadania mu tych dóbr – Dekret cara Aleksandra II który Żydom i każdemu innemu nadawał taki majątek. Wie pani za co? Za zdradę Polski. Polski, która jako jedyne państwo na świecie przyjmowała Żydów ze wszystkich krajów, które Żydów wyrzucały"

Od dawna toczy się w Polsce dyskusja na temat celowości powstań narodowych w XIX wieku. Cena, jaką przyszło zapłacić mieszkańcom Królestwa i innych ziem zaboru rosyjskiego, była ogromna: tysiące poległych, dziesiątki tysięcy aresztowanych, zesłanych w głąb Rosji, zmuszonych do emigracji. Do tego spustoszony, stopniowo tracący resztki autonomii kraj. Jedną z form rosyjskiego odwetu na powstańcach były konfiskaty ich dóbr.

Konfiskata majątku była z reguły karą dodatkową, znaną co najmniej od starożytnego Rzymu. Stosowano ją np. przy karze śmierci oraz za przestępstwa "przeciwko majestatowi". W wiekach średnich tę karę nakładano bardzo często. Majątek skazanego zajmowano, wykluczając nawet najbliższych sukcesorów. Ponieważ władcy i suzerenowie zwykle patrzyli z pożądliwością na dobra swych poddanych, prowadziło to do ogromnych nadużyć.

W całej Europie Zachodniej konfiskowano majątki prawem silniejszego, bez sądu. Jedynie w Anglii, Polsce i na Węgrzech przepadek mienia wymagał wyroku sądowego. W Anglii gwarantowały to Magna Charta Libertatum i Habeas Corpus Act, a w Rzeczypospolitej przywilej jedlneńsko-krakowski Władysława Jagiełły z lat 1430-1433.

Karę konfiskaty stosowano już wcześniej w Polsce piastowskiej, przede wszystkim za zdradę stanu. Jak pisze Jan Długosz, Bolesław Śmiały odebrał majątek tym, którzy go na Rusi opuścili, a Kazimierz Wielki ukarał w ten sposób wojewodę poznańskiego Maćka Borkowica, skazując go równocześnie na śmierć. Królowie polscy musieli zobowiązywać się, że nie będą konfiskat wyrzekać. Po wprowadzeniu monarchii elekcyjnej ten zapis trafił do paktów konwentów, zaprzysięganych przez elekta przed objęciem tronu.

Ochrona prawna mienia skazanych przetrwała rozbiory i upadek państwa polsko-litewskiego. Konstytucja Królestwa Kongresowego z 1815 roku zniosła karę konfiskaty, a w kodeksie karnym z 1818 roku tej kary w ogóle nie przewidziano. Dopiero Statut Organiczny z 1832 roku, narzucony Królestwu przez władze carskie po zdławieniu powstania listopadowego, ustanawiał karę konfiskaty "za wykroczenia stanu pierwszego rzędu". Jednakże postanowienia Statutu, zgodnie z zasadą, że prawo nie działa wstecz, nie powinny być stosowane do czynów dokonanych przed jego ogłoszeniem, czego rosyjscy zaborcy nie uszanowali.

Czytaj więcej: WYZUCI Z MAJĄTKU - O Konfiskatach w Zaborze Rosyjskim