Dawne państwa postkomunistyczne Europy Środkowej i Wschodniej nie będą dłużej traktować Zachodu jako modelu do naśladowania. Pójdą własną drogą, ponieważ rozczarują się do niego – sądzi publicysta tygodnika „The Economist” Edward Lucas.
„Od czasów zimnej wojny polityczną busolą była dla Wschodu kombinacja atlantyzmu, kapitalistycznego państwa opieki socjalnej i wielostronnej współpracy. Obecnie busola wiruje. W 2012 r. europejski Wschód będzie spoglądać w innym kierunku niż Zachód” – napisał w publikacji „Świat w 2012 r.” wydawanej corocznie przez „Economista”.
Według niego, UE i NATO obserwowane w 2012 r. ze Wschodu nie budzą już podziwu, a dominującym doznaniem Wschodu wobec Zachodu stało się rozczarowanie. Prestiżowi „starego Zachodu” w oczach Wschodu zaszkodziły: wolne tempo gospodarczego wzrostu, polityka pozbawiona zdecydowania, opadanie z sił i oznaki schyłku.
„Stojąca pod znakiem wahań, dwulicowa i protekcjonalna postawa UE wobec jej wschodnich sąsiadów zaszkodziła proeuropejskiemu nastawieniu Turcji. Obecnie zanosi się na to, że tak samo stanie się w przypadku Gruzji, Kazachstanu i Ukrainy” – uważa Lucas.
„Moralny autorytet Zachodu w kwestiach takich, jak czytelne zasady walki z korupcją czy prawa człowieka, osłabł także w państwach takich, jak Węgry, gdzie nieustępliwy premier Viktor Orban pokazał już, że mało go obchodzą standardy unijne np. w kwestii wolności mediów” – zaznaczył publicysta.
„Trend ten przyspieszy w 2012 r. w miarę, jak politycy od Bałtyku po Morze Czarne będą zadawać sobie pytanie: dlaczego mieliby przyjmować rady i instrukcje od państw, które same rażąco się do nich nie stosują” – przewiduje Lucas.
„Nauki (Zachodu) odnoszące się do polityki fiskalnej i pieniężnej są nieprzekonujące, gdy udzielają ich rządy państw, których banki centralne drukują pieniądze dla zamaskowania niepowodzeń polityków. Także będąca w impasie demokracja w zachodnim stylu, stronnicza i pozbawiona silnego przywództwa nie jest tak atrakcyjna, jak kiedyś” – dodaje.
Krajami, w których trend oddalania się postkomunistycznego Wschodu od Zachodu może w 2012 r. wystąpić wyraźnie, są zdaniem Lucasa: Gruzja, Węgry i Polska. W pierwszym z nich okaże się, czy prezydent Micheil Saakaszwili zastosuje rozwiązanie Władimira Putina i – nie mogąc kandydować po raz trzeci na urząd prezydenta – zostanie na jakiś czas premierem.
Ryzyka „putinizmu” dopatruje się też Lucas na Węgrzech, gdzie premier Orban konsoliduje władzę i niewykluczone, że postawi byłych premierów przed sądem.
W przypadku Polski publicysta „Economista” pisze o osłabieniu silnej niegdyś orientacji atlantyckiej (proamerykańskiej). Zauważa też, że polska polityka zagraniczna – niegdyś idealistyczna wobec wschodnich sąsiadów – staje się coraz bardziej pragmatyczna, zwłaszcza wobec Rosji i Niemiec.
PAP
