Generał - Stanisław Franciszek Sosabowski (1892 – 1967 )
Generał S.F. Sosabowski, urodzony 8 maja 1892 r. w Stanisławowie, był pierwszym dowódcą 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej (1st. Polish Independent Parachute Brigade). Kiedy w 1941 roku obejmował komendę nad tą jednostką, miał już za sobą długą karierę wojskową. Po odbyciu służby w armii austriackiej podczas I Wojny Światowej, wstąpił do wojska odrodzonej Polski.W wyniku błyskotliwej kariery, w czasie której między innymi napisał kilka podręczników wojskowych, w styczniu 1939 roku został dowódcą elitarnego 21-go Pułku Piechoty o nazwie "Dzieci Warszawy". We wrześniu 1939 r., jednostka wzięła udział w obronie stolicy. Po kapitulacji zdołał uciec z obozu jenieckiego i przybyć do Francji, gdzie wziął udział w kampanii 1940 r. jako zastępca dowódcy 4-ej Polskiej Dywizji.
Po upadku Francji Sosabowski przedostał się wraz z dużą grupą rodaków do Wielkiej Brytanii. Tam rozpoczął w 1941 roku tworzenie "swojej" spadochronowej brygady. Sosabowski okazał się być dowódcą zdecydowanym i twardo broniącym swego zdania wobec przełożonych. Żołnierze darzyli go ogromnym szacunkiem, jako kompetentnego i dbającego o swych ludzi, a jednocześnie wymagającego dowódcę. Podczas przygotowań do operacji Market Garden irytował go optymizm dowództwa brytyjskiego - dostrzegał ryzyko związane z całą operacją. Mimo to, podczas walk Brygady w bitwie pod Driel we wrześniu 1944 roku, dowodził z najwyższym kunsztem i poświęceniem, robiąc wszystko co możliwe, aby wykonać rozkaz – przyjść z pomocą brytyjskim jednostkom desantowym koło Osterbeek. Już w trakcie operacji pojawiło się wiele spięć między dowództwem brytyjskim a polskim generałem. W obawie przed poważnym pogorszeniem stosunków polsko-brytyjskich, rząd polski na uchodźstwie, po naciskach brytyjskiego generała F. A: M. Browninga, po zakończeniu operacji Garden Market pozbawił Sosabowskiego dowództwa nad brygadą. Po wojnie powrót do komunistycznej Polski stał się dla Sosabowskiego niemożliwy. Pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie wiódł życie emigranta, zarabiając na życie pracą w sklepie i fabryce. W tych latach wielokrotnie wracał do Holandii, aby brać udział w uroczystościach obchodów bitwy o Arnhem. Był obecny 16 września 1961 roku w Driel, przy odsłonięciu pomnika dla uczczenia Polskiej Brygady Spadochronowej, o nazwie "Surge Polonia" ("Powstań Polsko").
Legendarny dowódca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej zmarł w 1967 roku w następstwie zawału serca.
Order wojskowy im. króla Willema I
Order Wojskowy im. króla Willema I jest najstarszym i jednocześnie najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. Powołany został na mocy ustawy z 30 kwietnia 1815 roku. Akt prawny, na który składało się dwanaście artykułów, obowiązywał do 30 kwietnia 1940 roku, kiedy to został zmodyfikowany "z zachowaniem przydatnych fundamentów". Obecnie pierwszy artykuł brzmi, jak następuje:
"Zostaje założony Związek dla nagradzania wojskowych będących w służbie Królestwa Niderlandów, którzy wyróżnili się w walce wybitymi czynami odwagi i męstwa. W szczególnych przypadkach mogą do Związku zostać przyjęci nie będący
wojskowymi holenderscy poddani jak również cudzoziemcy, którzy takimi czynami się wyróżnili."
Pierwszą osobą, której przypadł zaszczyt wpisania do rejestru Związku był Książę Orański – późniejszy król Willem II – który w 1815 roku dowodził holenderskimi wojskami pod Quatre Bras i Waterloo. W sumie przyznano za te dwie bitwy ponad tysiąc odznaczeń. W latach następnych dziewiętnastego wieku podążyły za nimi kolejne liczne nadania. W sumie za okres do roku 1940 Order wojskowy im. króla Willema I nadano 5.874 osobom.
Po roku 1940 dopisano jeszcze do rejestru Związku Orderu Wojskowego im. króla Willema I nazwiska 199 osób.
Pierwszą zagraniczną jednostką wpisaną do Związku jest 82nd (US) Airborne Division, którą uczczono za jej rolę w operacji Market Garden.
1. Samodzielna Brygada Spadochronowa, której tradycje dziedziczy polska 6. Brygada Desantowo-Szturmowa, jako druga nie holenderska jednostka na świecie otrzymuje to zaszczytne, bardzo rzadko wręczane wyróżnienie. Ostatni raz przyznano je w 1955 roku kapitanom J.H.C. Ulrici i T.E. Spier. Temu pierwszemu za jego rolę w ruchu oporu (1940-1945) i zasługi jako żołnierza w Holenderskich Indiach Wschodnich, drugiemu za jego czyny również w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ostatnim, jak dotąd, konfliktem zbrojnym, w związku z którym przyznano odznaczenia Orderu Wojskowego im. króla Willema I, była wojna koreańska. Z 3.500 żołnierzy, którzy służyli w Korei w Holenderskim Oddziale Narodów Zjednoczonych [het Nederlands Detachement Verenigde Naties], trzech żołnierzy – w tym dwóch pośmiertnie – zostało odznaczonych Orderem Willema I.
Order Brązowego Lwa
Do 1940 roku Holandia znała tylko dwa królewskie odznaczenia za męstwo, mianowicie Order Wojskowy im. króla Willema I oraz ustanowiona w 1877 roku Honorowa Wzmianka (Eervolle Vermelding).
Dopiero druga wojna światowa przyniosła zmiany. W czerwcu 1940 roku Dekretem Królewskim został ustanowiony Brązowy Krzyż za "dzielne i roztropne działanie przeciwko wrogowi". Później dołączono Krzyż Zasługi i Krzyż Lotnika. Ponieważ w praktyce okazało się, że jest luka pomiędzy regułami przyznawania Orderu Wojskowego im. króla Willema I., a Brązowym Krzyżem, holenderski rząd emigracyjny w Londynie podjął w roku 1944 decyzję o ustanowieniu jeszcze jednego odznaczenia za waleczność, Orderu Brązowego Lwa. Ustanowienie Orderu Brązowego Lwa odbyło się Dekretem Królewskim z 30 marca 1944 roku.
Artykuł 2 Dekretu Królewskiego brzmi jak następuje:
"Order Brązowego Lwa zostaje przez Nas przyznany wojskowym
w służbie Królestwa Niderlandów, którzy w walce z nieprzyjacielem
odznaczyli się czynami mężnymi i roztropnymi".
Artykuł 3 dodaje do tego:
"Order Brązowego Lwa może być, z powodów, wymienionych w Artykule 2,
przyznany:
1. nie – wojskowym, Holendrom i holenderskim poddanym;
2. cudzoziemcom, o ile ich czyny służyły dobru Państwa Holenderskiego.
Order Brązowego Lwa zastąpił Eervolle Vermelding. W hierarchii holenderskich odznaczeń za męstwo zajmuje drugie miejsce po Orderze Wojskowym im. króla Willema I. Do tej pory Order Brązowego Lwa przyznano łącznie 1.205 osobom, z czego 336 cudzoziemcom.
Ostatnie odznaczenia, w liczbie trzech, zostały przyznane w 1962 roku w związku z konfliktem z Indonezją o Nową Gwineę.
Medal ten otrzymał w 1946 r. dowódca 1. Brytyjskiej Dywizji Powietrznej gen. R.E. Urquhart, przełożony gen. Sosabowskiego w operacji Market-Garden, który przyczynił się do odebrania Polakowi dowództwa nad Brygadą. Generał Sosabowski, po 61 latach od bohaterskich walk w Holandii, otrzymuje pośmiertnie identyczne odznaczenie.
za:www.mon.gov.pl
Ryszard
Za: http://r-golis.blog.onet.pl/
