“Począwszy od ztworzenia niebios, aż do zakończenia świata, w-niebie, to jest w-kraju wielkiego wesela, trzy dni będą najweselsze, dwać już przeszły, trzeciego czekamy. Pierwszy dzień najweselszy był, gdy Christus ile (jako — przyp. Z.K.) człowiek, do nieba wstąpił, zdało się, że słońce niebu przybyło, miesiąc (księżyc — przyp. Z.K.) do gwiazd, kiedy Christus ile Człowiek niebu zajaśniał, na Tronie po prawicy Ojcowskiej osiadł. Drugi dzień jest dzień W-niebowzięcia Bogarodzicy Panny, okrom Chrystusa, nigdy taki gość do nieba nie zawitał (…). Trzeciego dnia, wszyscy się spodziewamy, kiedy po ostatnim sądnym dniu, na ścieżą (na oścież — przyp. Z.K.) wrota się niebieskie otworzą, wszystek zbiór Świętych Bożych, z-ciałem przyjdzie, już się zawrze ta brama Święta, że już nikomu, do niej, więcej otwierać nie będą” 2.
Opisane przez ks. Tomasza Młodzianowskiego SI wydarzenie miało swój początek na ziemi. Ks. Stefan Poniński SI pisał o tym w sposób następujący: „Wrodzona to rzeczom Ziemskim przy końcu i ześciu swoim maleć, drobnieć, i nawet niszczeć. Tak maleją, drobnieją, niszczeją ustające, schodzące Królestwa, Prowincje, Miasta, budynki, domy, drzewa, ludzie, Olbrzymowie Najwięksi (…). Co jednak do wstępującej w niebo, a zchodzccej z świata Najdostojniejszej Bogarodzicy Panny. O już ta przy zchodzie swoim od nas, nietylko niemaleje, niedrobnieje bynajmniej, ale owszem olbrzymieje tym więcej. A olbrzymieje w znamienitą odpłatę i chwałę, w objęte najwyższe Królowy nieba i ziemie tytuły i władze. Olbrzymieje we wszystko. Olbrzymieje przed calym światem i niebem”.
Dalej zaś głosi:
„Matka Najświętsza wstę-puje do nieba, nie po co inszego, tylko żeby tam nie tak swoje, jako nasze, jako świata całego trak-towała (zabiegała — przyp. Z.K.) interessa” 3.
Na potwierdzenie tych słów pisze:
„Zatym czyliż kto może, jako o którejżekolwiek Matce to pomyśleć, żeby oddaliwszy się i najdalej, miała o wia-śnym zapomnieć dziecię-ciu, a dopieroż dostawszy przed tron Królewski, niemiała osobliwie inte-resom przysługiwać się dziecinnym”4.
Artyści malujący to wydarzenie zawsze ukazują wielką radość, która panuje wówczas w niebie. Ks. Młodzianowski tak odmalowywał w swym kazaniu radosne powitanie Syna z Matką: „mówił snać Pan Jezus: (…) na łonie Ojcowskim, niczego mi to nie dostawało (nie brakowało — przyp. Z.K.), tylko mi nie dostawało ciebie (…). Cóż będziesz miała za tytuły? co za przywileje w niebie? (…) będziesz KróIową nieba! (…). Któż wypowie jako Matkę swoję obłapił Christus, jako ją pocałował, jako za rękę prowadził, jako przed Tron Trójcy Przenaświętszej stawił. I w ten czas zabrzmiała muzyka całego nieba: Vivat Maria! niech żyje Maria! niech Króluje na wieki! wszystkie się Księztwa, Mocarztwa, Cherubinostwa, Serafinostwa, wszystko niebo, pod nogi jej słałoo”5.
Jan Marcin Cabezalero, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny.
Malarze w różnoraki sposób przedstawiali wniebowzęccie Matki Boskiej. Zwróćmy uwagę na obraz hiszpanńkiego malarza Jana Marcina Cabezalero (1633-1673). Widzimy na nim Apostołów skupionych przy grobie, z którego kamienną pokrywę jeden z nich właśnie usunął. Wystające z grobu kwiaty symbolizują unoszącą się woń z grobu, w którym przez trzy dni wcześniej złożono ciało Maryi. Grób jest pusty, a Dziewica unoszona do nieba.
Marcin Knoller, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (ok. 1774)
Na rozbudowanej kompozycji austriackiego malarza Marcina Knollera (1725-1804), której znaczną część reprodukujemy, są dwie strefy. W ziemskiej, gdzie wydarzenie miało swój początek, widzimy pewne pomieszanie wśród Apostołów. Choć w swym życiu widzieli już wiele cudów, kolejny jednak kontakt z objawiającą się mocą Boga był dla nich oszałamiający. Strefa górna to inna rzeczywistość — niebiańska — więc i inne reakcje: radość nie burzy harmonii; przeciwnie, właśnie w niej się wyraża, a wniebowzięta Najświętsza Maryja Panna ma zająć przewidziane przy stworzeniu świata dla Niej miejsce.
Jakub Velazquez de Silva, Koronacja Najświętszej Maryi Panny (ok. 1645)
[Photo Source: Web Gallery of Art]
Dopełnieniem tych obrazów może być Koronacja Najświętszej Maryi Panny, wymalowana przez słynnego Velazqueza (1599-1660). Ten temat wszak bardzo ściśle łączy się z wniebowzięciem, co jasno wynika także z przytoczonych wyżej kazań. Zdarzało się nawet, że łączono oba tematy. Tak uczynil choćby Rafael na obrazie znajdującym się w Pinakotece Watykańskiej.
Zygmunt Krzyżanowski
PRZYPISY:
1. Piskorski, Kazania na Dni Pańiskie, na Uroczystości Bogarodzice Panny Niepokalanie Poczętej, na Świeta osobliwe Sług Pańskich…, Kraków 1706, s. 577.
2. T. Miodzianowski, Kazania i Homilie…, Poznań 1681, t. 4,
3. S. Poninski, Królowa Nieba i Ziemi Najdostojniejsza Boga Rodzica Maria kazaniami na wszystkie swoje Święta… wsławiona, Poznan 1721,
4. Ibid., s. 203.
5. Młodzianowski, op. cit., s. 197-198.
6. Przegląd ikonografii Wniebowzięcia N.M.P.: Ryszard Knapiński, Titulus ecclesise. lkonografia wezwań współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999, s. 234-269.
Źródło: Zawsze Wierni, 8 (123), sierpień 2009
Opracowanie: Bibula Information Service (B.I.S.) - www.bibula.com - na podstawie wydania drukowanego "Zawsze Wierni, 8 (123), sierpień 2009"
Za: http://www.bibula.com/?p=97240
