Wiara

Gdy studiowaliśmy teologię między 1927 a 1934 rokiem, uczyliśmy się o herezji modernizmu, która w czasach Leona XIII podniosła głowę, a przez świętego papieża Piusa X została osądzona i wyklęta. Nie była to herezja jak inne, odrzucająca tylko jedną prawdę wiary, ale ‘zbiór wszystkich herezji’, jak to nazwał Pius X w 1907 roku (“omnium haereseon collectum”, encyklika Pascendi Dominici Gregis, nr 86). ‘Gdyby ktoś zadał sobie trud zebrania wszystkich błędnych twierdzeń, wymierzonych przeciw wierze, i wyciśnięcie z nich niejako soków i krwi – zapewne nie mogły tego dokładniej uczynić, niż moderniści. Owszem oni dalej jeszcze poszli: nie tylko religii katolickiej grożą ruiną, lecz, jak to już zaznaczyliśmy, grożą ruiną wszelkiej religii.’ (Pascendi, numery 86 i 87). Jest to negatywna ocena wyrażona w sposób bardzo jasny.

Św. Pius X pierwszy raz użył słowa modernizm w zdaniu, gdzie potępia tę herezję. Samo w sobie słowo to jest neutralne: modernizm = coś, co jest nowe. W kontekście nurtu filozoficznego znaczy to: nowoczesny, to znaczy dzisiejszy, z naszych czasów. Wiadomo, że Luter używał już tego słowa na określenie filozofii nominalizmu, będącej prekursorką wielu nowoczesnych systemów. Słowo ‘modernizm’ używane na określenie poglądów, użyte w kontekście chrześcijaństwa z jego niezmienną wiarą, instytucjami i wartościami, brzmi dla wierzącego niepokojąco. W 1871 34-letni wówczas Abraham Kuyper nazwał tym słowem liberalny holenderski protestantyzm ( Modernizm…. Na gruncie chrześcijańskim, 1871). Belgijski ekonomista Périn napisał w 1881 roku o modernizmie w Kościele, i od tego czasu termin ten był używany coraz częściej na określenie błędnego kierunku myśli w Kościele. Biskupi północnych Włoch używali tego słowa we wspólnych pismach pasterskich od 1905 roku, a papież Pius X w 1907 roku oficjalnie wprowadził ten termin do słownictwa kościelnego.

Historia modernizmu

Historia modernizmu jest długa i właściwie nie wiadomo gdzie się zaczyna. Niektórzy sądzą, że należy cofnąć się do humanizmu czasów renesansu, rozpoczętego w XIV wieku, a przede wszystkim zwrócić uwagę na przedstawicieli XV i XVI wieku. Humanizm ten uważał, że dotąd nie nadano odpowiedniego znaczenia „człowiekowi” i „temu co ludzkie” nawet w nauczaniu Jezusa Chrystusa. Humanizm chciał odrodzić szacunek dla sfery tego, co ludzkie szczególnie poprzez studia nad starożytnością, nie wypierając się przy tym prawd chrześcijańskich. Na naszym podwórku takim humanistą, być może najbardziej znanym ze wszystkich, był Erazm.

Koło fortuny steruje ludzkim życiem. Przywódcy renesansu próbowali odrodzić kulturę starożytnych Greków i Rzymian i wysławiali idee klasyczne, jako idee Fortuny obracającej swoje koło z zawiązanymi oczami. Według słów Petrarki klasycy zawierają ‘całą mądrość i zasady postępowania’, jakie są potrzebne człowiekowi.

W XVIII wieku mieliśmy do czynienia z pisarzami i uczonymi, którzy starali się akcentować ‘ludzkie’ wartości kosztem tradycyjnie chrześcijańskich, a nawet częściowo lub całkowicie zniszczyć chrześcijaństwo. W języku niemieckim nazywa się to Aufklärung (w naszym języku Oświecenie). We Francji ten kierunek filozoficzny, w którym ludzki rozum stał się absolutną normą ponad religią i wiarą, zwrócił się przeciw Kościołowi katolickiemu doprowadzając do Rewolucji Francuskiej. W Anglii, Oświecenie miało wpływ na powstanie lóż masońskich, które później rozprzestrzeniły się na całą Europę. W Niemczech w tym okresie żyli filozofowie, z których znamy szczególnie Emmanuela Kanta (1724-1804), który uczył między innymi, że czas i przestrzeń to jedyne zjawiska poznawalne ludzkim rozumem, czyli że nie jest możliwe poznanie rozumem Boga lub rzeczy ponadnaturalnych. Istoty znajdujące się poza tymi dwoma płaszczyznami istnieją tylko w naszej duszy.

Wizja raju na ziemi: chrześcijańska czy laicka?

Na znanym obrazie z 1848 roku europejskie narody maszerują zgodnie przed pomnikiem praw człowieka, gdy Chrystus przypatruje się im z nieba. Niektórzy chrześcijanie widzieli liberalizm polityczny, a nawet rewolucję, jako walkę dla sprawiedliwości. Katolicy widzieli w tym bezsensowną próbę stworzenia laickiego raju na ziemi, aby odwrócić uwagę od tego prawdziwego.

Rewolucja francuska, będąca powstaniem przeciwko dotychczasowemu modelowi społeczeństwa i Kościołowi, dosłownie wyniosła rozum ludzki na tron. 10 listopada 1793 ładna aktorka zajęła miejsce w „świątyni rozumu”, stworzonej w samym środku wielkiego paryskiego kościoła katedralnego Notre Dame, i odbierała tam cześć jako bogini. Stało tam także popiersie Voltaire’a, a ludzie śpiewali pieśni, w których nazywano ją (boginię Rozum): „O, święta Wolności, zamieszkuj tę świątynię, bądź bóstwem Francuzów!” Uczestnicy tego bluźnierczego kultu zebrali się po południu na obradach Zgromadzenia Narodowego i, zgodnie z propozycją ojca Chabot, byłego Kapucyna, ustalono, że odtąd katedra Notre Dame będzie uważana za świątynię Rozumu. Podobne przedstawienia miały miejsce w katedrach Reims, Metz, Strasburg, Chartres. Wiarołomni księża brali udział w tym pseudo-kulcie co zakrawało na obłęd. Obłęd czy nie, myśl o absolutnej wyższości człowieka i jego rozumu została szeroko rozpowszechniona.

Kościół reaguje

Rewolucja francuska się skończyła, ale jej idee wciąż żyły. Stało się to widoczne dla Kościoła w XIX wieku, gdy rozpoczął walkę z tak zwanym indyferentyzmem, i z tym co nazywano racjonalizmem. Papież Grzegorz XVI (1836-1846) zwalczał przede wszystkim ten pierwszy błąd mówiący, że aby się zbawić nie trzeba należeć do Kościoła katolickiego, lecz wystarczy dobrze żyć. Jego następca, niedawno ogłoszony błogosławionym, papież Pius IX (1846-1878) poświęcił bardzo ważną część swojej pracy zwalczaniu niewiary w formie „racjonalizmu” – poglądowi uznającemu wyższość rozumu ludzkiego, który przenikał także do wnętrza Kościoła nie po to aby go zdobyć lecz aby go zniszczyć. 8 grudnia 1864 został ogłoszony słynny Syllabus, czyli lista 80 błędnych nauk o Bogu, Kościele, stosunku do Kościoła, państwie i społeczeństwie, moralności, małżeństwie, liberalizmie i indyferentyzmie. Lista ta została sporządzona na podstawie nie mniej niż 32 dokumentów i przemów papieskich z lat 1846-1864. Pius IX ukoronował swą pracę I Soborem Watykańskim, który wydał 24 kwietnia 1870 roku Konstytucję Dogmatyczną o wierze Dei Filius.

Papież Leon XIII i amerykanizm

Pontyfikat Leona XIII był inny niż jego poprzedników. Wiara Kościoła zdawała się być silną. Oczywiście sam Leon XIII także przyczynił się do tego stanu, lecz w sposób zgoła inny niż jego poprzednicy co spowodowało, że był postrzegany jako ‘liberalny’ papież. Chciał wspierać naukę, a żeby zwalczać błędy filozoficzne nie używał potępień – tych było już wystarczająco – ale wspierał naukę świętego Tomasza z Akwinu. Był wielkim człowiekiem i godnym następcą św. Piotra. Pod koniec życia Leon XIII musiał zwalczać prąd filozoficzny, mający zwolenników przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, skąd przyjął nazwę ‘amerykanizmu’ i uważany był za bezpośredniego poprzednika modernizmu, z którym walczył będzie święty Pius X. Pod wpływem Redemptorysty (studiował między innymi w Wittem) i późniejszego założyciela kongregacji Paulistów Izaaka Tomasza Hecker’a (1819-1888), Amerykanina niemieckiego pochodzenia chcącego uczynić przejście do Kościoła katolickiego dla niekatolików łatwiejszym i atrakcyjniejszym, rozprzestrzeniane były w Stanach Zjednoczonych idee, przeciwko którym opierał się Leon XIII. Zostały one krótko streszczone w liście, który papież napisał do Jakuba Kardynała Gibbons’a, arcybiskupa Baltimore (1834-1921), poważanego w Ameryce i nastawionego postępowo człowieka.

Papież Leon XIII: ‘Sumienie świata’

W liście wyjaśniono, że nie jest zgodne z wiarą objawioną okrawanie nauki katolickiej z części wyglądających na mniej ważne, opuszczanie lub osłabianie znaczenia jakichkolwiek artykułów wiary. Odnośnie ostatniego punktu Leon XIII przypomniał, za Soborem Watykańskim I, że nauka katolicka zawsze zostaje taka sama i nigdy nie może się zmienić. Nie można uważać nakazów urzędu nauczycielskiego za nadmierne lub mniej potrzebne tam, gdzie mają na celu dążenie do chrześcijańskiej pełni i powoływać się na dary Ducha Świętego. Nie powinno się także przeceniać i stawiać cnót naturalnych ponad nadprzyrodzonymi. Nie można też dzielić ich na aktywne i pasywne i uważać, że te ostatnie (np. posłuszeństwo czy pokora) znaczą w naszych czasach mniej. To właśnie się stało i można w związku z tym zauważyć pogardę dla religijnego życia zgodnie z radami ewangelicznymi; papież potępił ten stan.

List Leona XIII wywołał oczywiście wielki wstrząs, ale dyscyplina w Kościele była jeszcze w tych czasach na tyle silna, że napomnienia papieskie brano sobie do serca w wyniku czego ruch amerykanizmu zniknął z Kościoła. Ta sytuacja pokazuje jak wielka była pokusa odrzucenia nauki Kościoła dla poglądów pochodzących z zewnątrz. Warto zauważyć, że nadwyrężanie nauki wiary próbowano zatuszować powoływaniem się na dary Ducha Świętego i Jego wpływ na każdego wierzącego, zjawisko znane także naszym czasom. Da się też zauważyć wpływ protestantyzmu, zrozumiały w krajach gdzie katolicy stanowili mniejszość i przez to bywali lekceważeni przez rodaków.

Papież Pius X

Po tym wstępie przechodzimy do modernizmu potępionego przez papieża Piusa X. Zwięzły obraz sytuacji daje encyklika Pascendi Dominici Gregis wydana przez świętego papieża 8 września 1907 roku, w której to rozprawia się on z modernizmem. Określenie „rozprawiać się” nie jest tu zbyt mocnym. Pius X uważał, że Kościół jest tak zagrożony przez modernizm, że żadne działania nie wydają się zbyt radykalne żeby zapobiec temu zagrożeniu. W ocenie wielkości zagrożenia wykazywał przenikliwość jakiej brakowało wielu jemu współczesnym.

Można by powiedzieć, że opisywanie modernizmu na podstawie dokumentu, który przedstawia go negatywnie i potępia, jest niewłaściwe i jeśli chce się skargę sprawiedliwie ocenić należy wysłuchać i drugiej strony. To prawda, ale tu nie chodzi o osoby – one nie zostały wymienione w encyklice – ale o poglądy. I to właśnie o takie poglądy, jakie Kościół potępił. Encyklika została przygotowana bardzo starannie jako mistrzowskie streszczenie nauki modernistów, co też sami przyznają. Pascendi jest dokumentem Magisterium Kościoła, który nie walczył z wiatrakami. Przed pojawieniem się encykliki Pascendi, Kongregacja Świętego Oficjum wydała dekret Lamentabili (3 czerwca 1907), który streszczał herezje modernistyczne w 65 zdaniach, a kończył się słowami: ‘Jego Świątobliwość zatwierdził dekret kardynalski i nakazał każdemu wyżej wymienione tezy wszystkie razem i każdą z osobna odrzucić i uważać za potępione.’(DS. 3466).

Modernizm potępiony przez Piusa X był opracowany i rozprzestrzeniany głównie przez duchowieństwo, zajmujące czołowe pozycje wśród wykładowców akademickich wydziałów teologicznych. Okupował przede wszystkim obszary nauk biblijnych i dogmatykę. Nie zapuszczał się na grunt społecznej i moralnej nauki Kościoła.

Okazją do powstania modernizmu był z jednej strony wpływ nowej filozofii, która od czasów Kanta uważała za niemożliwe poznanie Boga i świata ponadnaturalnego, a z drugiej strony studia nad historią, przede wszystkim historią biblijną, które w protestantyzmie zrodziły radykalną i wolnomyślicielską krytykę biblijną.

Przodownicy modernizmu

Centrum modernizmu była Francja; najbardziej znany modernista Alfred Loisy (1861 – 1940) był francuskim księdzem i profesorem. Został on potępiony i ekskomunikowany przez Rzym, ale sam nie chciał opuścić Kościoła, który chciał przeformować według zasad modernizmu.

W Wielkiej Brytanii przodującym modernistą był Jezuita G. Tyrrell (1861 – 1909). Pisał pod niezliczonymi pseudonimami, ale gdy w 1906 roku został zdemaskowany jako autor pism modernistycznych Praepositus Generalis Towarzystwa Jezusowego wydalił go z zakonu. W 1909 roku został ekskomunikowany przez Rzym. W tym samym roku nieoczekiwanie zmarł mając 48 lat. W Niemczech nie było wyróżniających się modernistów, ale austriacki baron Friedrich von Hügel (1852 – 1925) mieszkający z matką – Szkotką w Wielkiej Brytanii utrzymywał żywe stosunki z tamtejszymi modernistami samemu nie przyjmując ich poglądów. Najbardziej znanym włoskim modernistą był ksiądz Ernesto Bonaiuti (1881 – 1946). Czasopismo, które prowadził, Rivista storico critica delle scienze teologiche zostało w 1910 umieszczone na Indeksie. W 1926 został on ekskomunikowany, a w 1944 „wszystkie jego prace i pisma” zostały umieszczone na Indeksie. W latach 1915 – 31 był profesorem uniwersyteckim wykładającym historię chrześcijaństwa. Nazwiska można by wymieniać dalej, ale należą one już do historii. Uderzające jest to, że niektórzy poszli mocno do przodu i ruch modernistyczny zdaje się być reprezentowanym w ich osobach.

Agnostycyzm

Najważniejszy zarzut, który encyklika stawia modernistom to popieranie jednej z form agnostycyzmu (braku możliwości poznania), poglądu filozoficznego, według którego możemy poznawać jedynie zjawiska obecne w czasie i przestrzeni, a nie głębszych (zwanych metafizycznymi) rzeczywistości z nimi związanych. Dlatego istnienie Boga nie może być wyprowadzone czy udowodnione przy pomocy świata widzialnego. Bóg nie może być bezpośrednim podmiotem naszych myśli i nie ma także możliwości wskazania Jego roli w historii. Następstwem tych znanych już, i proponowanych przez Kanta , poglądów jest to, że nie można podać żadnej naturalnej, wartej uwagi, filozofii Boga ani wiarygodnie udowodnić prawdziwości naszej wiary na drodze rozumowej. Według nauki katolickiej nie możemy zrozumieć ponadnaturalnych prawd naszej wiary, ale możemy udowodnić, że są one w zupełności zgodne z rozumem. Vaticanum I uczy, że przede wszystkim cuda i proroctwa są dowodami na boskie pochodzenie wiary chrześcijańskiej (DS. 3034). Ich istnienia nie przyjmują moderniści. Twierdzą, że posługując się rozumem pozostajemy całkowicie ślepi na rzeczywistość ponadnaturalną, Bożą. Nie chcą jednak zniknięcia religii. Jak można to pogodzić?

Religijne uczucie

Religia i religijność pochodzą według modernistów z uczucia religijnego (dziś określa się to raczej jako „doświadczenie religijne”). Jak mówią, w podświadomości człowieka leży potrzeba wiary w coś, posiadania jakiegoś połączenia z Bogiem, chęć zrozumienia nieznanego Najwyższego Bytu. To co mówi człowiekowi owo uczucie, można też nazwać „objawieniem”. Przyczyną tego ostatniego poglądu jest brak możliwości usunięcia pojęcia „objawienia”, które tak mocno ugruntowane jest tak w Starym, jaki Nowym Testamencie, bez natychmiastowego postawienia się poza Kościołem, a nawet poza tradycyjnym chrześcijaństwem. Dla modernistów pojęcie ponadnaturalnego, z innego świata ( Bożego) objawienia kłóciło się z ich założeniami i uprzedzeniami filozoficznymi. Nauczyli się od Kanta, że spoza zjawisk zewnętrznych nie może przenikać boskość. Nie istnieje więc żadne „objawienie” w tradycyjnym znaczeniu tego słowa.

Papież podaje przykład nauki modernistów. W osobie Chrystusa, jak mówią, historia nie znajduje nic więcej niż człowieka; ich agnostycyzm nie pozwala im znaleźć Boga. Przez tę „wiarę” i w tej „wierze” historyczna osoba Chrystusa została przeformowana (zostaje On boskim cudotwórcą i Synem Boga) i zdeformowana (przypisuje się mu niesłusznie poglądy nie dające się utrzymać). Radykalna krytyka Ewangelii jest tego następstwem; nie pozostawia się zbyt wiele Jezusowi historycznemu.

Powstanie dogmatu

W Kościele, jak mówią moderniści, wierny wypracowuje pobożne uczucia w myślach; tak powstawał dogmat. Te dogmaty są jedynie formułami podatnymi na zmiany. Aby pozostać żywymi muszą być dopasowywane (pod wpływem czasu i miejsca) do zmieniających się religijnych uczuć. Co do tych ostatnich: są one ściśle związane z doświadczeniem religijnym, które czyni człowieka wierzącym par excellence. Encyklika używa tego słowa, które w naszych czasach spotyka się z takim uznaniem.

Wiara i nauka

Jako następstwo wymienionych poglądów wprowadzają moderniści całkowity rozdział między wiarą i nauką jako nie mające ze sobą nic wspólnego i zajmujące własne, całkowicie odmienne miejsca. Wiara jest jednak podporządkowana nauce tak, że ta ostatnia wskazuje ewentualne nieścisłości naukowe w nauce wiary.

I tak dochodzimy do sytuacji, mówi papież, gdzie w pracach modernistów znajdujemy wywody, pod którymi katolik może się podpisać lecz już o stronę dalej należy się zastanowić czy nie pisze tego człowiek zaprzeczający wierze katolickiej. Raz piszą więc jako „wierzący”, a chwilę później już jako ludzie nauki. W ich uczonych pismach nie zważają na naukę Kościoła, Ojców Kościoła czy Soborów. Gdy się im to wyrzuca, odpowiadają, że to atak na ich wolność jako uczonych.

Filozofia Boga

Moderniści uczą, że pojmowanie Boga zależy w całości od religijnych uczuć człowieka. Ubieramy w słowa i sformułowania boską i ponadnaturalną prawdę całkowicie dla nas niepoznawalną. Te formuły są niczym więcej niż symbolicznymi wyrażeniami. Mówiąc o Bogu, niektórzy moderniści interpretują Jego rolę jako identyczną z rolą natury, w której Bóg występuje jako pierwsza Przyczyna. Tutaj papież pokazuje różnicę między porządkiem naturalnym i ponadnaturalnym (Pascendi, nr 34). Inni wyjaśniają aktywność Boga tak, że przypomina ona interpretację panteistyczną i tę Pius X uważa za najlepiej współgrającą z resztą poglądów modernistów (Pascendi, nr 92).

Kościół, sakramenty i Pismo Święte według modernistów

Kościół i jego sakramenty nie zostały, według modernistów, ustalone bezpośrednio i osobiście przez Chrystusa. Powstały dzięki przyjściu Chrystusa, ale trochę później. Co do Pisma Świętego, nie jest ono inspirowane przez Boga i zawiera sporo błędów i nieścisłości. Należy je wykładać z pomocą nowoczesnej nauki, przede wszystkim historii, licząc się także z prawami ewolucji religii i cywilizacji.

Immanentyzm

Moderniści są przekonani, że każda religia – także katolicka – musi być wyjaśniana poprzez człowieka z odrzuceniem wszystkich argumentów, a nawet wyłączeniem Objawienia. Ponieważ religia jest formą życia, musi być tylko w życiu poszukiwana i znajduje swój początek w wewnętrznej potrzebie ludzkiego serca i uczuciu. Wiara powstaje w wewnętrznym przeczuciu, powstającym z potrzeby „boskiego”, które leży ukryte w podświadomości. Ta nauka została przez Piusa X potępiona i odrzucona w encyklice Pascendi (DS. 2074).

„Przysięga antymodernistyczna”

Powyżej wymieniono tylko kilka poglądów modernistów, o których mówi Pascendi. Można je także odnaleźć w wydanej 1 września 1910 roku przez świętego papieża Piusa X Przysiędze antymodernistycznej przeznaczonej dla wszystkich księży i posiadających wyższe święcenia osób oraz wszystkich mających składać w Kościele wyznanie wiary. Znajdziemy tam następujące, odrzucane przez modernistów, prawdy wiary:

„(…) wyznaję, że Boga, początek i koniec wszechrzeczy, przyrodzonym światłem rozumu możemy z pewnością poznać (…)”

„Przyjmuję, cuda i proroctwa, jako najpewniejsze znaki Boskiego pochodzenia religii chrześcijańskiej.”

Kościół jest przez Jezusa Chrystusa osobiście i bezpośrednio założony; że jest on stróżem i nauczycielem objawionej prawdy i zbudowany jest na Piotrze i jego następcach. Przyjmuję naukę wiary w tym samym znaczeniu, w jakim została podana przez Apostołów i prawowiernych Ojców. Jako herezję odrzucam naukę o ewolucji dogmatów, według której zmieniają one z czasem swoje znaczenie. Odrzucam także stawianie w miejsce nauki Kościoła wciąż rzekomo polepszanych systemów filozoficznych. Wyznaję, że wiara nie jest tylko ślepym uczuciem pochodzącym z podświadomości, ale przyjęciem rozumem „ze słuchania” (Rzym. 10, 17) otrzymanej prawdy, ze względu na osobowego Boga, naszego Stwórcę i Pana i pełni Prawdy, przyjmując wszystko co On objawił.

Po wyznaniu tych 5 fundamentalnych prawd wiary następuje w formule przysięgi stanowcze odrzucenie błędów modernistycznych, z których najgorsze zostają jeszcze wymienione. Przysięga zwraca szczególną uwagę na znaczenie i sposób interpretacji Pisma Świętego; następnie na znaczenie boskiego przekazu. Co do tego ostatniego, zostaje odrzucony błąd mówiący o nieposiadaniu przez ów przekaz niczego boskiego i o tym, że należy to rozumieć w sensie panteistycznym.

Z tego wynika jasno, że rację miał Pius X nazywając modernizm „zbiorem wszystkich herezji”. Gdy wcześniejsze herezje atakowały jedną lub kilka prawd wiary katolickiej, przez co heretycy opuszczali Kościół, aby założyć swój własny, modernizm odrzucał praktycznie całość nauk Kościoła; poddawał w wątpliwość osobowego Boga lub zwyczajnie Go ignorował.

Jak modernizm oddziaływał możemy się przekonać, wykonując mały skok w czasie, z ankiety przeprowadzonej przez Kaski około 1970 roku wśród księży z haskiego śródmieścia. Okazuje się, że dla prawie każdego (wyjątki były tak rzadkie, że nie zostały uwzględnione) Bóg zachował jeszcze znaczenie w ich życiu; stał się jednak tylko słowem błąkającym się gdzieś daleko na horyzoncie. Jest takie stare łacińskie przysłowie: Omne male a clero, to znaczy całe zło pochodzi od kleru. To z pewnością można powiedzieć o modernizmie, który został w Kościele rozprzestrzeniony właśnie przez księży. Księża mają za zadanie podawanie prawdziwej nauki; nie rzadko byli także głosicielami herezji, tak jak w przypadku modernizmu.

o. prof. J.P.M. van der Ploeg OP

Tłumaczył z niderlandzkiego Karol Kilijanek

Za: Rzymski katolik (5 grudnia 2012) -- [Org. tytuł: « o. prof. J.P.M. van der Ploeg OP - Modernizm»]

Za: http://www.bibula.com/?p=64523

1. Modernizm – o. prof. J.P.M. van der Ploeg OP ...

(Warto przeczytać)

Gdy studiowaliśmy teologię między 1927 a 1934 rokiem, uczyliśmy się o herezji modernizmu, która w czasach Leona XIII podniosła głowę, a przez świętego papieża Piusa X została osądzona i wyklęta. Nie była ...

Utworzone: 09 styczeń 2019

2. ks. Edward Wesołek FSSPX : Intronizacja Chrystusa Króla jako katolicka odpowiedź na liberalizm, masonerię i modernizm ...

(Wiara)

Intronizacja Chrystusa Króla jako katolicka odpowiedź na liberalizm, masonerię i modernizm ( Wykład wygłoszony podczas VI Kongresu dla społecznego panowania Chrystusa Króla Wrocław. 19. IX 2015 ) Pewna ...

Utworzone: 23 wrzesień 2015

3. Modernizm jako system nowej religii ...

(Wiara)

"Moderniści chcieli pogodzić Kościół z cywilizacją współczesną, ale, niestety, nie w duchu Kościoła, lecz przeciwnie, z obaleniem wszystkich fundamentalnych podstaw katolicyzmu" - skutki modernizmu i charakte ...

Utworzone: 07 styczeń 2014

4. Kazanie ks. Piotra Natanka - 22.10.2011 - MODERNIZM - rozsadzenie Kościoła od wewnątrz  ...

(video)

Utworzone: 04 luty 2012

5. Modernizm szkodzi Kościołowi ...

(Warto przeczytać)

... chaos, bluźnierstwo, herezję. Jedynym ratunkiem dla współczesnego Kościoła jest powrót do źródeł, do Świętej Tradycji, do bogactwa Świętego Magisterium Kościoła Katolickiego i zerwanie z drogą modernizmu. ...

Utworzone: 16 czerwiec 2009

6. Błogosławiony cesarz i tragiczny upadek katolickiej dynastii: Dlaczego nie powinno się świętować zakończenia I wojny światowej – Dr Peter E. Chojnowski

(Warto przeczytać)

... immunizację Kościoła Katolickiego przed herezją modernizmu. Bardzo wiele mówi to, że 100 lat temu chrześcijaństwo nie degenerowało się i nie było przeżarte robactwem, a raczej nasza chrześcijańska cywilizacja ...

Utworzone: 11 grudzień 2018

7. Czym jest konserwatyzm

(Warto przeczytać)

... będzie pielęgnował religie kształtujące jego własne społeczeństwo, ale i w ramach tych religii będzie wspierał ich tradycyjną nienaruszalność teologiczną wobec zapędów rewolucyjnego modernizmu czy reformowania ...

Utworzone: 05 kwiecień 2018

8. Kilkudziesięciu uczonych wysłało do papieża „synowskie napomnienie w sprawie szerzenia herezji”

(Wiadomości)

... Jedną z nich jest modernizm. Z punktu widzenia teologicznego, modernizm oznacza przekonanie, że Bóg nie przekazał Kościołowi prawd ostatecznych, których Kościół powinien nauczać dokładnie w taki sam sposób ...

Utworzone: 26 wrzesień 2017

9. Wielki krach i islamska rewolucja w Europie

(Warto przeczytać)

... przykazanie. 2. Rozsadzanie Kościoła od środka – modernizm Obok tego masoneria przyjęła jeszcze inny plan: rozmydlić Kościół, rozwodnić, nasączyć go szatańskimi elementami i wątkami, pogubić wyznawców ...

Utworzone: 02 wrzesień 2017

10. Kościół o masonerii. Piętnaście dokumentów, które musisz znać

(Warto przeczytać)

... znanemu masonowi Intronizacja Chrystusa Króla jako katolicka odpowiedź na liberalizm, masonerię i modernizm – ks. Edward Wesołek FSSPX Ponad 80 osobistości podpisało Deklarację wierności nauczaniu ...

Utworzone: 06 sierpień 2017

11. Schizofreniczny proceder należy przezwyciężyć

(Wiara)

... skażonymi herezją modernizmu: Non enim minus haec nocitura, quamquae contra mores conscripta; immo etiam magis quod christianae vitae initia vitiant – „Są one nie mniej zgubne, niż druki pornograficzne; ...

Utworzone: 21 czerwiec 2017

12. Roman Dmowski: Wolnomularstwo w walce z Kościołem i religią

(Myśl Narodowa)

... ) Przypominamy wiernym i zarażonym modernizmem posoborowym hierarchom Kościoła. Konstytucja Apostolska IN EMINENTI Do wszystkich wiernych [o pewnych nowych stowarzyszeniach] papieża Klemensa ... Utworzon ...

Utworzone: 07 czerwiec 2017

13. Konstytucja Apostolska IN EMINENTI - papieża Klemensa XII

(Warto przeczytać)

Przypominamy wiernym i zarażonym modernizmem posoborowym hierarchom Kościoła. Konstytucja Apostolska IN EMINENTI Do wszystkich wiernych [o pewnych nowych stowarzyszeniach] papieża Klemensa ...

Utworzone: 05 czerwiec 2017

14. POLSKA W NIEBEZPIECZEŃSTWIE!!! JAWNE RZĄDY MASOŃSKIE W POLSCE JUŻ WKRÓTCE??!!!

(Państwo)

... zarażonych modernizmem posoborowych hierarchów, do dnia dzisiejszego obowiązuje w Kościele kara ekskomuniki. Wyrażone zostało to i potwierdzone przez Prefekta Kongregacji Nauki Wiary kard. Józefa Ratzingera, ...

Utworzone: 04 czerwiec 2017

15. prof. Anna Raźny: Amerykański globalizm

(Warto przeczytać)

... postmodernizmie – noszącym znamiona posthumanizmu – najgroźniejszą jej mutacją stał się genderyzm, stanowiący priorytetową specjalizację eksportową USA. Każdemu amerykańskiemu eksportowi wojny towarzyszy ...

Utworzone: 08 kwiecień 2017

16. Pismo święte nie wystarcza do zbawienia

(Wiara)

... czasach bardzo rozpowszechnionym błędem. Pomiędzy modernizmem i protestantyzmem istnieją bardzo realne związki, zwłaszcza w tym, co dotyczy głównych zasad, stanowiących niejako ich siłę napędową. Więź ...

Utworzone: 08 kwiecień 2017

17. Paweł Siergiejczyk: Amerykanizm – herezja naszych czasów

(Warto przeczytać)

... Leona XIII, św. Pius X, równie zdecydowanie potępił inny błędny kierunek, jaki pojawił się w Kościele – modernizm. Trudno nie zauważyć podobieństw między tymi dwiema tendencjami, o których to podobieństwach ...

Utworzone: 01 luty 2017

18. Kiedy w końcu nawróci się Putin?

(Wiara)

... zagadkę dla świata nauki, świadcząc, że czasem „wiarą ukorzyć trzeba zmysły i rozum swój”11. W Fatimie Matka Boża zadała kłam modernizmowi i współczesnej apostazji, przypominając takie podstawowe prawdy, ...

Utworzone: 21 styczeń 2017

19. Ks. Maciej Sieniatycki: Modernistyczny neokościół

(Wiara)

...  „Modernizm potępiony przez papieży”, red. Marcin Karas, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2010, ss. 312. Za: http://www.pch24.pl/modernistyczny-neokosciol,19591,i.html  ...

Utworzone: 15 styczeń 2017

20. Komunikat przełożonego dystryktu francuskiego FSSPX w związku ze wspólną deklaracją katolicko-luterańską

(Wiara)

... z postulatami modernizmu. Fundamentalne różnice, jakie dzielą jedyną prawdziwą ... Utworzone: 03 luty 2015 14. Utrata polskiej niepodległości (Warto przeczytać) ... roku) nastąpił 226 lat po śmier ...

Utworzone: 08 listopad 2016

21. Adam Małaszewski: O powrocie do źródeł chrześcijaństwa

(Wiara)

... wiara, wolna od modernizmu, sentymentalizmu, od eksperymentu powrotu do nieistniejących źródeł „nowej teologii”, które nie wypływają na Bliskim Wschodzie w czasach Jezusa Chrystusa, ale gdzieś w Niemczech, ...

Utworzone: 20 październik 2016

22. W imieniu Stepana Bandery

(Państwo)

... o mogą zrobić tylko ludzie hołdujący ideologii postmodernizmu, wedle której prawda nie istnieje, a prawdą jest to, co sobie wymyśli „elita intelektualna”. Właśnie za te akty rozpaczliwej samoobrony  ...

Utworzone: 08 lipiec 2016

23. Ryszard Schnepf i Dorota Wysocka-Schnepf. B’nai B’rith.

(Warto przeczytać)

... na wzór ruchów masońskich i skupiająca wokół siebie tysiące ...Utworzone: 29 wrzesień 201515. ks. Edward Wesołek FSSPX : Intronizacja Chrystusa Króla jako katolicka odpowiedź na liberalizm, masonerię i  ...

Utworzone: 23 luty 2016

24. Tomasz Sommer - Dla kogo robił Schnepf?

(Komentarz polityczny)

... chów masońskich i skupiająca wokół siebie tysiące ...Utworzone: 29 wrzesień 201515. ks. Edward Wesołek FSSPX : Intronizacja Chrystusa Króla jako katolicka odpowiedź na liberalizm, masonerię i modernizm  ...

Utworzone: 23 luty 2016

25. "Szlachetna paczka" dla dwojga niepełnosprawnych - eksmisja.

(Państwo)

... aczku całej egzekucji dodaje fakt, że p. Małgorzata prowadzi dwie strony internetowe (można i należy na nie wejść ze strony podanej wyżej) które w dzisiejszych rozcieńczonych liberalizmem, modernizmem i jud ...

Utworzone: 28 styczeń 2016

26. Synod zakneblowany i "zdalnie sterowany" - Antonio Socci

(Wiara)

... h mód ideologicznych (św. Pius X nazwał modernizm "kloaką wszystkich herezji") (...) Moje przewidywania (chyba, że wydarzy się cud) są takie, że motu proprio "o rozwodach" nie zostanie wycofane i wej ...

Utworzone: 06 październik 2015

27. Dramatyczny list arcybiskupa Lengi na temat kryzysu w Kościele

(Wiara)

... poprawności. Niektórzy nuncjusze stali się na szczeblu kościoła światowego propagatorami idei liberalizmu i modernizmu. Biegle opanowali oni zasadę „sub secreto Pontificio“, przy pomocy której ucisza się ...

Utworzone: 04 wrzesień 2015

28. Zaprzyjaźnione z nami strony

(Uncategorised)

...  † Nowy Ruch Liturgiczny † Paix Liturgique † Pelagius Asturiensis – przeciwko modernizmowi † Piaseczyńskie Środowisko Wiernych Tradycji Łacińskiej † Pod Mitrą † Sacerdos Hyacinthus -vblog kapłana ...

Utworzone: 17 lipiec 2015

29. Marian Piłka: Pełzający totalitaryzm

(Komentarz polityczny)

... szkoła fryburska i postmodernizm – niszczący pozostałości cywilizacji chrześcijańskiej w Europie. Zasadniczym konceptem uderzającym w podstawy ładu moralnego była – wywodząca się z liberalizmu – koncepcja ...

Utworzone: 10 marzec 2015

30. Posłuszeństwo czyli odmowa

(Warto przeczytać)

... indukcyjna Jeden z komentatorów, John Vennari, autor interesujących analiz kryzysu w Kościele, starając się zobiektywizować spojrzenie na postać papieża Franciszka, zauważa, że tak jak wpływ modernizmu ...

Utworzone: 03 luty 2015

31. Trzeba ujawniać przewrotność masonerii!

(Wiara)

... to w końcu do zmiany ich mentalności. Tak samo zatrute są zmiany oraz reformy, dokonane podczas i po Soborze Watykańskim II, inspirowane przez modernizm i fałszywy ekumenizm, które wywodzą się z doktryny ...

Utworzone: 23 styczeń 2015

32. American Dream

(Warto przeczytać)

... był katolikiem, wszyscy wiemy, jak skończyła się jego prezydentura i tak samo zamordowano jego brata. Niebezpieczny dla nas katolików modernizm, jest bardzo mocno powiązany z protestantyzmem, a jego główne ...

Utworzone: 04 styczeń 2015

33. American Dream

(Warto przeczytać)

... był katolikiem, wszyscy wiemy, jak skończyła się jego prezydentura i tak samo zamordowano jego brata. Niebezpieczny dla nas katolików modernizm, jest bardzo mocno powiązany z protestantyzmem, a jego główne ...

Utworzone: 04 styczeń 2015

34. Ks. John Jenkins, Pismo święte nie wystarcza do zbawienia

(Wiara)

... błędem. Pomiędzy modernizmem i protestantyzmem istnieją bardzo realne związki, zwłaszcza w tym, co dotyczy głównych zasad, stanowiących niejako ich siłę napędową. Więź ową dostrzec można zwłaszcza ...

Utworzone: 09 grudzień 2014

35. PRAWDA: Istnieje obiektywna prawda

(Wiara)

... jedyną sensowną gałęzią filozofii. Fałszywe teorie epistemologiczne (zwłaszcza Immanuela Kanta, 1724-1804) stoją u źródeł nowoczesnych błędów teologicznych, takich, jak modernizm. Dlatego apologetyka ...

Utworzone: 09 grudzień 2014

36. KOŚCIÓŁ: Jezus Chrystus zbawia przez swój Kościół

(Wiara)

... zaś przez Kościół. Pismo św. wyraźnie mówi o woli Chrystusa założyć Kościół (patrz wyżej, nr 7, c). Naturalistyczna teoria powstania Kościoła opiera się na błędnej ogólnej tezie modernizmu o powstaniu ...

Utworzone: 08 grudzień 2014

37. Suma błędów. Protestantyzm w ocenie bp. Józefa Sebastiana Pelczara

(Wiara)

... przykładów stwierdził, że całość historii i budowy religii protestanckiej predestynuje ją do niedowiarstwa. Skoro przyjmiemy tę myśl świętego biskupa za prawdziwą, musimy uznać dzisiejszy modernizm ...

Utworzone: 23 listopad 2014

38. Dekalog Polaka

(Naród)

... jest z Tradycyjnym Katolicyzmem. Religię tą nadano nam na Chrzcie, i jej przez wieki bronili nasi Przodkowie. Jeśli odrzucimy Tradycję Katolicką, odrzucimy część Polskości. Judaizacja katolicyzmu, modernizm, ...

Utworzone: 27 październik 2014

39. Wokół debaty w The Inter-American Institute

(Warto przeczytać)

... co kto chce usłyszeć: lewakom przedstawiają wizję krwiożerczych i globalistycznych Amerykanów, konserwatystom i nacjonalistom – alternatywę wobec postmodernizmu i demoliberalizmu, Arabom i muzułmanom ...

Utworzone: 06 wrzesień 2014

40. Tyrania

(Warto przeczytać)

... Viña del Mar /Chile/), nr 44 (1973), 7). TYRANIA W MYŚLI NOWOŻYTNEJ I WSPÓŁCZESNEJ. W zupełnie odmiennym kierunku zmierzała refleksja nad t. w ideologiach politycznego modernizmu: liberalnej (J. Locke, ...

Utworzone: 18 sierpień 2014

41. Żydomasoneria: W OBLICZU [spodziewanego] BLISKIEGO ZWYCIĘSTWA

(Warto przeczytać)

... II stworzył klimat sprzyjający przenikaniu liberalizmu, modernizmu i humanizmu żydo-masońskiego do Kościoła katolickiego. Szczególny niepokój budzą tzw. spotkania ekumeniczne, idące w kierunku synkretyzmu, ...

Utworzone: 05 maj 2014

42. Polecane

(Uncategorised)

... witryna † Litterae pro Reiectionem Modernismi † Milicja Niepokalanej Tradycyjnej Obserwancji † Msza Święta Wszechczasów † Nowy Ruch Liturgiczny † Paix Liturgique † Pelagius Asturiensis – przeciwko modernizmowi ...

Utworzone: 27 luty 2014

43. Grzegorz Braun: TRZEBA WYKUPIĆ NASZYCH PASTERZY Z NIEWOLI BABILOŃSKIEJ

(Warto przeczytać)

...  ETATYZM, MODERNIZM, PACYFIZM i ABSTRAKCJONIZM geopolityczno-historyczny (którego powszechną odmianą jest JUDEOIDEALIZM). Te właśnie przesądy składają się na syndrom urojeniowo-uroszczeniowy, któremu ...

Utworzone: 24 luty 2014

44. Zatrute źródło MASONERIA

(Warto przeczytać)

... i do dryfowania w kierunku tworzonej przez nią jednej, ogólnoświatowej religii. Nie sposób zaprzeczyć, że Sobór Watykański II stworzył klimat sprzyjający przenikaniu liberalizmu, modernizmu i humanizmu żydom ...

Utworzone: 01 luty 2014

45. Czy Św. Pius X był Polakiem?

(Wiara)

... ieci i Polaków Pius X to ostatni jak dotąd papież uznany za świętego. Jego pontyfikat (1903-1914) przeszedł do historii jako czas bezkompromisowej walki z modernizmem, agnostycyzmem oraz innymi "nowi ...

Utworzone: 27 styczeń 2014

46. Liga Przeciwko Zniesławieniu (ADL) a żydowska kultura inwigilacji Ameryki

(Warto przeczytać)

... i tomistycznymi i solidnymi podstawami tradycji Kościoła, zaś o. Rydzyk jest typowym przykładem posoborowego modernizmu. Natomiast jedną ze zbieżności obu postaci i ich dzieł, jest ukryty wróg ich działalnośc ...

Utworzone: 16 styczeń 2014

47. USA: Biskup Fellay o negocjacjach doktrynalnych z Rzymem i papieżu Franciszku

(Wiara)

... zawołał: „Jaką on ma Ewangelię? Jaka Biblia pozwala mu mówić takie rzeczy? To jest straszne. Co to ma wspólnego z Ewangelią? Z wiarą katolicką? To czysty modernizm, moi drodzy bracia. Mamy przed sobą ...

Utworzone: 23 październik 2013

48. Aleksander Dugin o Polsce

(Komentarz polityczny)

... Barbarzyństwo to życie, to sakralny świat tradycji. Mieszkamy w szałasach, bijemy w bębny, pijemy wódkę, a przeciw nam naciera Daniel Bell, postmodernizm, informacyjne społeczeństwo postprotestanckie, ...

Utworzone: 23 lipiec 2013

49. Robert Larkowski - FRONT "EUROPA"

(Myśl Narodowa)

... obozu tradycjonalistów, nie napawa optymizmem. Jesteśmy podzieleni światopoglądowo i politycznie. Jako katolik widzę wykolejenie swego Kościoła na posoborowej drodze donikąd. Postmodernizm, niczym sławetne ...

Utworzone: 16 lipiec 2013

50. Suma błędów. Protestantyzm w ocenie bp. Józefa Sebastiana Pelczara

(Wiara)

... uznać dzisiejszy modernizm za pokłosie protestanckiego sceptycyzmu w Kościele katolickim. Pod koniec swego burzliwego życia zgorzkniały Luter podsumował swoje wytężone wysiłki wprowadzenia „religii czystej ...

Utworzone: 16 lipiec 2013