Spór o mit założycielski Drugiej Rzeczypospolitej, czyli dlaczego świętujemy 11 listopada?

Szczegóły

Kategoria: Pamięć Walka i Męczeństwo

Opublikowano: 09 listopad 2013

Odsłony: 18540

Ocena użytkowników: 5 / 5

Krzysztof Kloc

Dziś obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości, upamiętniające odrodzenie się Polski w 1918 r. Do jakiego konkretnego wydarzenia odwołuje się nasza tradycja? I czy na pewno wszystko jest w tym wypadku tak oczywiste?

Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej

Rok 1918 przyniósł, po 123 latach niewoli, narodziny niepodległego państwa polskiego – Drugiej Rzeczypospolitej¹. Dokonała się rzecz, do której dążyło i na którą czekało wiele pokoleń Polaków. Przez te wszystkie lata najbardziej aktywne grupy polskiego społeczeństwa w różny sposób kształtowały i realizowały swą wizję odzyskania przez Polskę niepodległości. W polskim społeczeństwie nie były to jednak grupy przeważające. Albowiem w ludzkiej mentalności – jak pisał Tadeusz Jędruszczak – większa jest zgoda na myślenie, które sankcjonuje istniejący stan rzeczy, aniżeli na myślenie historyczne, dostrzegające zmienność otaczającego nas świata, przewidujące przyszłe wypadki i decydujące przez ich pryzmat o swym dalszym działaniu². Nic więc dziwnego, że gros polskiego społeczeństwa poddawało się myśleniu petryfikującemu stan zaborów. Niezależnie jednak od tego, jaki zamysł niepodległościowy uważano za najskuteczniejszy, musiał wystąpić kluczowy czynnik zewnętrzny, aby Polska mogła się odrodzić – załamanie się dotychczasowej solidarności zaborców, która wyrażała się poprzez niepodejmowanie tematu dotyczącego możliwości powstania choćby namiastki polskiej państwowości. Taki stan rzeczy przyniosła dopiero I wojna światowa, szczególnie mocno zaś uwidocznił się on w akcie 5 listopada³. Mało kto spodziewał się jednak, że wielka wojna przyniesie klęskę wszystkich trzech zaborców – rewolucję i upadek caratu w Rosji, rozpad Austro-Węgier oraz porażkę i kres cesarskich Niemiec. Droga do niepodległości stanęła otworem, przez który zresztą rychło wkroczyła odradzająca się polska państwowość, czyn niepodległościowy zaś widać było na wielu płaszczyznach oraz w działalności wielu osób, grup i stronnictw.

Czytaj więcej: Spór o mit założycielski Drugiej Rzeczypospolitej, czyli dlaczego świętujemy 11 listopada?

11 LISTOPADA MAMY ŚWIĘTO NARODOWE – ROCZNICĘ ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI W 1918 ROKU

Szczegóły

Kategoria: Pamięć Walka i Męczeństwo

Opublikowano: 07 listopad 2013

Odsłony: 13463

Ocena użytkowników: 5 / 5

Jeśli czytamy w historycznych monografiach bądź wspomnieniach kombatantów AK i NSZ opisy ich wojennych akcji bojowych to z reguły brak w nich słowa bohaterstwo, najwyżej radość z pochwały dowódcy za odwagę, to zastanawiamy się skąd Ci żołnierze brali taki hart ducha? Tematem tabu jest dzisiaj zastanawianie się czy dzisiaj młodzi też potrafili by tak bohatersko zachować się jak kiedyś ich rówieśnicy, czy też woleli by starać się o zieloną kartę w USA lub spokojnie przeczekać w Londynie czy Dublinie. Może lepiej by współcześni nie musieli być poddani takiej próbie – odpowie wielu. Ale przecież niepodległość nie jest dana raz na zawsze i ma swoją cenę. Ta odzyskana w 1918 roku miała bardzo wysoką cenę. Stanowiło ją życie tych wszystkich którzy polegli wcześniej – w Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 roku, powstaniach Listopadowym 1830 roku i Styczniowym 1863 roku.

Czytaj więcej: 11 LISTOPADA MAMY ŚWIĘTO NARODOWE – ROCZNICĘ ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI W 1918 ROKU